Mnr. HS van der Linde, die Schoeman Groep se hoofbestuurder vir droëbone, het gesê ten spyte van ’n moeilike seisoen het die groep boere uitstekend presteer. “Die afgelope seisoen was nie maklik nie. Ons produsente moes rekening hou met swaar reën wat tot produksieskade gelei het en sommige moes boonop kwessies met grondeienaarskap te bowe kom.”
Mnr. Success Mdluli, programbestuurder by Zamukele, het gesê die program het in 2018 ontstaan. “Zamukele is ’n divisie onder die Schoeman Groep en het ten doel om ontwikkelende droëboonprodusente tot kommersiële produsente te laat ontwikkel. Die program verskaf insette, wat saad, kunsmis en tegniese voorligtingsdienste insluit, op ’n leenbasis aan hierdie boere, wat dan die insetkoste terugbetaal nadat hulle hul produk gelewer het. Zamukele is dus nie ’n bemagtigingsinisiatief of welsyn nie, maar ’n volwaardige landbouprojek met die doel om boere te help groei.”
Die program ondersteun tans 63 boere in vyf provinsies – Mpumalanga, die Vrystaat, Limpopo, Gauteng en Noordwes – met behulp van agt vennote, insluitend die Schoeman Groep wat die program help finansier, AgriTechnovation, Tiger Brands, Rhodes, Laeveld Agrochem, TriFert, Pannar en John Deere.
Boere wat by Zamukele wil inskakel, word versigtig oorweeg, het Mdluli gesê. “Ons soek boere wat reeds oor hul eie masjinerie beskik, en wie se gewasproduksieprogram droëbone as wisselbougewas kan akkommodeer. Hierdie mense moet dus reeds oor kennis en ervaring van die landbou beskik, hul begrotings kan bestuur en weet hoe om te boer. Zamukele is nie ’n beginplek vir diegene wat daaraan dink om te begin boer nie.”
’n Moeilike seisoen
Die afgelope seisoen het nie die ideale omstandighede aan droëboonboere gebied nie en die Zamukele-program het ook terugslae beleef.
Mdluli het gesê nogtans het die boere wat aan die program deelgeneem het, steeds daarin geslaag om ’n paar rekords te verbeter. “Ons het vanjaar die hoogste aanplantings nog gehad met 2 196 ha wat met witbone beplant is en ’n nuwe rekordoes van 1 145 ton is behaal. Ongelukkig was die seisoen nie baie gunstig vir droëboonproduksie nie, en die boere het ’n gemiddelde opbrengs van 0,5 t/ha behaal.”
Wenners met die wil om te groei
Vanjaar se topprodusente het toekennings ontvang vir die hoogste opbrengs, die skoonste graan, lande wat onkruidvry gehou is en die produsente wat die beste vordering getoon het.
Mnr. Mothini Pholo van Lichtenburg in Noordwes het die hoogste opbrengs van 1,6 t/ha behaal, met mnr. Ramodisa Monaisa van die distrik Gelukspan in Noordwes wat die beste vordering getoon het. Monaisa het van ’n beginoes van 230 kg/ha tot sy beste opbrengs van byna 1,6 t/ha gegroei. Me. Athalia Lolwane van Lichtenburg het die toekenning vir die skoonste graan ontvang en het ’n opbrengs van sowat 1,3 t/ha behaal, terwyl mnr. Petrus Tsotetsi van Kestell in die Vrystaat die toekenning vir die skoonste lande ontvang het.
