Die vermorsing van kosbare tyd wat gewoonlik met die uithaal van 'n trekker se enjin gepaardgaan as koeëllaers of hulse vervang moet word, het hierdie boer se brein in die hoogste versnelling laat kom — en, siedaar, hy bou toe 'n werktuig van ou yster om hierdie taak sommer na kinderspeletjies te laat lyk.
Watter boer het nog nie gemor nie as hy 'n enjinblok moet afhaal en dorp toe vat sodat 'n werktuigkundige dáár 'n verflenterde koeëllaer of huls kan uitdruk en vervang?
Dit verg sonder uitsondering spierkrag en sweet, maar veral baie tyd, want hy moet twee keer ry. Veral in plant- en oestyd is dit 'n taak waarvoor die boer nie juis tyd het nie, maar noodgedwonge tyd moet inruim, want die trekker moet weer so gou moontlik loop.
Mnr. Eddie Smith, 'n bejaarde boer van Schweizer-Reneke, is 'n man by wie daar geen tekort aan ondernemingsgees en boereplanne is nie. Van sy patente het al by 'n vorige geleentheid Landbouweekblad se Boer met 'n Plan-wedstryd gehaal.
Hierdie keer wys hy die lesers hoe lyk die werkwinkelpers wat hy sommer van afvalyster gemaak het.
Wanneer hy 'n trekker se blok moet afhaal, haal hy eers die voorwiele, silinderkop en oliebak af. Dan skuif hy die pers oor die trekker se voorkant sodat dit bo-oor die enjin is. Die hidrouliese domkrag word dan onder die enjin geplaas. Met 'n passtuk of dollie, soos hy dit noem, 'n huls en 'n stuk dik pyp as verdere hulpmiddels is dit dan moontlik om 'n weerbarstige huls uit te druk sonder om iets te beskadig, sodat hy dit kan vervang.
Vir die uithaal van koeëllaers maak Smith 'n klein verstelling, wat dan met behulp van 'n stuk dik, plat yster ook korte mette maak met hierdie onaangename taak.
Nog 'n meesterstuk is 'n apparaat wat een mens in staat stel om 'n swaar konka, soos 'n drom olie, op of van die bakkie of vragmotor te laai. Die klampe aan twee stukke kettings wat op die foto sigbaar is, haak netjies oor die drom se boonste en onderste riwwe. Hefboomkrag stel 'n mens dan in staat om die swaar vrag maklik op te lig, van die bakkie af te swaai en op die grond te plaas. As die drom opgelaai moet word, word die proses omgekeer. Wanneer die drom in die lug hang, kan iemand ook help om die bakkie onder in of uit te stoot.
Die derde blink plan maak 'n einde aan probleme met aardklampe vir 'n sweismasjien wat soms nie goed kontak maak nie, veral as Smith aan 'n verroeste werktuig moet sweis. Sy klamp is, soos die dromlaaier, ook van afvalyster gemaak. Dit word vasgedraai aan die yster wat gesweis moet word. Die skerp punt dring maklik deur selfs die dikste laag roes om te verseker die sweismasjien werk behoorlik.
6 Mei 2005
