Agri SA sê met beurtkrag as die grootste bedreiging vir Suid-Afrika se boere, moet die regering nou sterk ingryp en hulpbronne toeken om die ergste uitwerking daarvan te versag om volhoubare voedselproduksie in belang van alle Suid-Afrikaners te verseker.
Die organisasie sê in ’n verklaring met die oog op Woensdag se begrotingsrede deur mnr. Enoch Godongwana, minister van finansies, dit kom op die hakke van pres. Cyril Ramaphosa se staatsrede waarin ’n aantal ingrypings aangekondig is om die elektrisiteitskrisis te help verlig. “Benewens ’n minister van elektrisiteit of die verklaring van ’n ramptoestand het Suid-Afrika se voedselprodusente konkrete en praktiese begrotings- en fiskale maatreëls nodig om hul lot te verlig,” sê Agri SA.
Daar word gevra dat Godongwana moet konsentreer op:
* ’n Verhoging in die kortings op diesel en petrol wat vir elektrisiteitsopwekking gebruik word;
* Die toepassing van aansporings om netwerkgekoppelde opwekkingskapasiteit en heraansluiting van buitenetwerkstelsels te bevorder;
* ’n Verlaging of afskaffing van omslagtige belasting op sukkelende landboubedrywe, soos aksynsbelasting op tabak, wyn en bier, asook die gesondheidbevorderingsheffing.
Agri SA vra die begrotingsrede moet ook voorsiening maak vir die toekenning van hulpbronne vir die bou van nuwe infrastruktuur en die herstel van bestaande infrastruktuur (veral verkrummelende pad- en spoornetwerke) om die sektor en waardekettingvennote in staat te stel om voedsel oor Suid-Afrika heen te voorsien.
“Dié ingryping is veral dringend aangesien meer as die helfte van Suid-Afrika se provinsies deur vloede geteister is met vernietigende gevolge vir boere,” lui die verklaring. “Daarom moet die ramptoestand met betrekking tot oorstromings ook dringend gepaard gaan met voldoende finansiering om betekenisvolle verligting aan die betrokke gemeenskappe en boere te bied.”
Die organisasie vra Godongwana om, in die lig van Ramaphosa se aankondiging van ’n belastingaansporing vir ondernemings wat sonkragpanele op hul dakke installeer, meer besonderhede te verskaf en te sê of daar spesiale bepalings vir die landbousektor is.
“Agri SA is diep bekommerd oor die sameloop van kwessie wat voedselproduksie in Suid-Afrika veral in hierdie tyd moeilik maak. Ter wille van die publiek wat op die sektor staatmaak vir lewensmiddele, en die werkers wat op die landbou staatmaak vir hul lewensbestaan, moet hierdie kwessies in die begroting geprioritiseer word.
“Dit is die enigste manier om skerp stygings in voedselpryse, voedseltekorte en werkverliese in Suid-Afrika te voorkom,” sê Agri SA.
Beloftes sonder uitvoering beteken niks
“Die minister van finansies het ’n baie moeilike begroting in ’n tyd waar hoë lewenskoste, lae spaarvlakke en die huidige energiekrisis groot stremming op ekonomiese groei plaas. TLU SA doen ’n beroep op die minister om sy potlood behoorlik skerp te maak om tekortkominge weens die regering se oorbesteding te voorkom,” sê me. Erika Helm, voorsitter van TLU SA se komitee vir plaaslike regering.
Helm sê die verleen van staatshulp aan instellings soos Transnet, SAL en Eskom moet binne die perke van die begroting plaasvind.
“Die minister moet ook in ag neem dat beurtkrag ’n nadelige impak op winsgewendheid en belastinginvordering het, wat weer ’n kleiner staatskas tot gevolg het. Die hele infrastruktuur rakende watervoorsiening en die herstel van paaie moet ook deurlopend aandag begin kry. Dit is nie net elektrisiteitsvoorsiening wat in die moeilikheid is nie.”
TLU SA se wenslys vir vanjaar se begroting sluit onder meer veiligheid, dieselrabatte vir boere wat die produksieproses aan die gang moet hou weens beurtkrag, die vermindering van staatsamptenare en die inkamping van korrupsie ter wille van dienslewering.
Mnr. Bennie van Zyl, hoofbestuurder van TLU SA, meen die feit dat al hierdie probleme aangepak moet word, dui op ’n regering wat sy land in die steek laat.
“Terugvoering oor die beloftes wat verlede jaar gemaak is, sal ’n goeie afskopplek vir môre se begrotingsrede wees sodat die publiek kan weet of hierdie beloftes ooit gerealiseer het. Beloftes moet daadwerklik deurgevoer word en daar moet aanspreeklikheid vir elke belofte aanvaar word. So nie, beteken ’n begroting niks.”
Laai die Landbou.com-app af en lees jou landbounuus direk op die app. Dié app is beskikbaar in die Apple-, Android- en Huawei-winkels.
