Slegs R4,5 miljoen uit die Vrystaatse departement van landbou se totale begroting van R830,7 miljoen is toegewys aan die bekamping van veediefstal met hommeltuie, opsporingstoestelle en uitgebreide tegnologiese hulpmiddels. Dit skiet hopeloos tekort om ’n impak te maak op die 88 Vrystaatse dorpe met noemenswaardige kommunale grond waarop opkomende boere boer, sê Vrystaat Landbou luidens ’n verklaring wat uitgereik is in reaksie op die Vrystaatse LUR van landbou se begrotingsrede wat op Vrydag 25 Maart gelewer is.
“Die begroting is ’n klaaglike mislukking om boere ten opsigte van misdaadbekamping en biosekerheidsmaatreëls doeltreffend by te staan,” lui die verklaring. “Boere is uitgelewer nie net aan misdadigers nie, maar ook aan die moontlikheid van die uitbreking van dieresiektes in hul kuddes.”
Die organisasie meen die jongste geval van bek-en-klouseer wat by Potchefstroom geïdentifiseer is, plaas hierdie uiters kommerwekkende situasie weer op die voorgrond. Luidens die verklaring het Vrystaat Landbou al in 2019 saam met die Rooivleisprodusente-organisasie (RPO) ’n beroep op die regering gedoen vir die instel van kompartemente en kontrolepunte om die uitbreking van dieresiektes in die Vrystaat te voorkom.
“Ten spyte van hierdie versoek bestaan daar steeds wesenlike gevare dat besmette diere vanuit geaffekteerde areas vervoer word. Dit skep ’n risiko vir gebiede wat probeer om hul gesondheidstatus te handhaaf.”
Die organisasie sê die toekenning van R9 miljoen vir veeartse vir die opknapping van die veeartsenykundige laboratorium op Kroonstad is bemoedigend, maar daar word nie gemeld hoe veeartse en dieregesondheidtegnici opkomende boere op kommunale grond kan bystaan met die inenting van hul vee nie.
Daar is ook geen melding gemaak van programme om opkomende boere te help om te verseker dat hulle oor identifikasiekaarte vir hul diere beskik of hul vee te brandmerk om eienaarskap te bewys en veediefstal te voorkom nie.
Die begroting maak ook geen melding van maatreëls om die diefstal van veral mielies te bekamp nie of die oprigting van kwarantynskutte langs die grens tussen Suid-Afrika en Lesotho nie. “Die gevare van die verspreiding van dieresiektes vereis daadwerklike optrede – iets wat die onderskeie organisasies in die landbouwaardeketting al geruime tyd bepleit.”
