Hoewel baie belanghebbendes in Suid-Afrika se suikerrietwaardeketting verkies dat die regering die gesondheidsbevorderingsheffing, oftewel suikerbelasting, op suikerversoete drankies heeltemal skrap, vier hulle steeds die geringe genade dat die nuutste voorgestelde verhogings van dié belasting met 12 maande uitgestel word.
Mnr. Enoch Godongwana, minister van finansies, se aankondiging in Februarie 2022 dat hy beoog om die suikerbelasting met 4,5% vanaf 1 April vanjaar te verhoog, is met wydverspreide skok, ongeloof en teleurstelling deur belanghebbendes in die sukkelende Suid-Afrikaanse suikerrietwaardeketting begroet. Die belasting is vier jaar gelede ingestel.
Die Suikervereniging herinner herhaaldelik dat die belasting daartoe bydra dat die land se suikerrietwaardeketting jaarliks minstens R1,2 miljard se inkomste verloor.
Die nasionale tesourie het onlangs ’n verklaring uitgereik waarin hy verduidelik dat Godongwana van plan was om die suikerbelasting tot 2,21 sent per gram suiker te verhoog in suikerversoete drankies wat meer as 4 gram suiker per 100 milliliter bevat.
“Die minister het aangekondig dat konsultasie begin oor die verlaging van die drempel van 4 gram en om die uitbreiding van die heffing na vrugtesappe te oorweeg. Om voorsiening te maak vir die konsultasieproses, word voorgestel dat die effektiewe datum van die jongste voorgestelde verhoging tot 1 April 2023 uitgestel word,” lui die tesourie se verklaring.
Die SA Suikerrietkwekersvereniging sê in sy verklaring dat hierdie uitstel ’n “welkome begenadiging” vir die suikerrietwaardeketting is, veral vir kleinskaalse produsente wat minder finansieel weerstand het teen skokke wat hul produksie en inkomste raak.
Die Suikerrietkwekers sê in net die eerste jaar wat die belasting van krag was, het die bedryf 16 000 werksgeleenthede verloor.
“Dit is ten spyte daarvan dat die regering tot dusver geen bewyse kon lewer dat hierdie belasting enige impak gehad het op die afname van vetsugvlakke in Suid-Afrika nie. Modellering in opdrag van SA Suikerrietkwekers saam met die buro vir voedsel- en landboubeleid toon dat die handhawing van die suikerbelasting op die huidige vlak die nasionale suikerrietwaardeketting ’n verdere 15 984 seisoenale en permanente werkgeleenthede sal kos, en ’n groot bydraende faktor is tot ’n afname van 46 000 ha onder suikerriet oor die volgende tien jaar,” luise verklaring.
Dit herinner daaraan dat die suikerrietwaardeketting reeds weens aansienlike verhogings in produksie-insetkoste sukkel.
Die Suikerrietkwekers doen ’n beroep op die regering om die langtermyn-implikasies van die behoud van die suikerbelasting krities te beoordeel.
“Ons glo die enigste manier om die 1 miljoen mense wat van die suikerbedryf afhanklik is, te beskerm, is om die suikerbelasting heeltemal te skrap en ’n holistiese benadering tot gesondheid toe te pas wat al die faktore wat bydra tot vetsugtigheid in Suid-Afrika in ag neem,” lui die verklaring.
