Saai, die netwerkorganisasie vir familieboere, sê die dagga-wetsontwerp is só irrasioneel as wat dit sou wees om alkoholverbruik te wettig, maar slegs indien individue hul eie “mampoer” in 100 liter-vate brou.
Die organisasie het dokumente ingedien om beswaar te maak teen elemente van die Wetsontwerp op die Private Gebruik van Dagga. Mnr. Francois Rossouw, uitvoerende hoof, sê Saai bevorder ’n gewettigde en noukeurig gereguleerde daggabedryf wat ekonomiese groei ’n hupstoot gee terwyl skade beperk word.
Hy sê in September 2018 het die Grondwethof die parlement opdrag gegee om “grondwetlike gebreke” binne 24 maande reg te stel, maar 44 maande later is nog niks gedoen nie. Die dagga-wetsontwerp maak sake nog erger deur feitlik alle kommersiële aktiwiteite te kriminaliseer en terselfdertyd algemene “kommersiële aktiwiteite” wat met kannabis verband hou, “te magtig”. Hierdie teenstrydigheid skep verwarring wat die oppergesag van die reg ondermyn.
“Terwyl die private gebruik, verbruik en verbouing van dagga vir ontspanning deur volwassenes gewettig is ingevolge die reg op privaatheid, word feitlik alle private handel in dagga deur die dagga-wetsontwerp verbied. Dit is irrasioneel. As die publiek toegelaat word om varkvleis te eet, moet die boer toegelaat word om die vleis te verkoop.”
Hy sê net soos met tabak en alkohol wil nie almal dagga gebruik nie. Maar sodra verbruik gedekriminaliseer is, moet die volgende stap wees om die mark te laat werk. “Die wet moet boere toelaat om grond, saad, sonskyn en arbeid te kombineer om ’n produk te verskaf wat sommige volwassenes privaat en verantwoordelik wil geniet. Saai beoog om dié punt vinnig te bereik.”
Saai meen die dagga-wetsontwerp, soos hy nou daar uitsien, sal eerder die gereelde misbruik van dagga in groot hoeveelhede laat toeneem as om die aankoop daarvan in klein hoeveelhede toe te laat. Dít nadat die Grondwethof gewys het op mediese bewyse dat dit veilig is vir volwassenes om af en toe ’n daggazol te rook, maar dat dit gevaarlik is om dit gereeld en in oormaat te doen.
Rossouw sê die dagga-wetsontwerp dwing iemand wat net een daggazol per maand wil rook om ’n hele plant te kweek wat 500 zolle per oes kan lewer.
“Die absurde, teenstrydige regulasies moet ook in die konteks van Suid-Afrikaners se twee grootste probleme – werkloosheid en korrupsie – verstaan word. Hoe meer teenstrydighede daar in die wet is, hoe meer diskresionêre magte word aan amptenare gegee, en hoe stadiger met eenvoudige wetgewing gevorder word, hoe meer geleentheid is daar vir staatsamptenare om besighede af te pers om lisensies te bekom.
“Om dit te vermy, moet die dagga-wetsontwerp sonder versuim gewysig word om wettige handel toe te laat. Amptenare moet geen sê daaroor hê nie, en laboratoriums moet onafhanklik deur produsente gebruik word om produkte vir toksisiteit te toets.”
Saai meen die regering se belofte van 130 000 wettige werksgeleenthede in die plaaslike daggabedryf word waarskynlik oorskat, maar met meer as 12 miljoen werklose volwassenes in veral landelike gebiede kan tienduisende werksgeleenthede geskep word as die dagga-wetsontwerp volgens Saai se voorstelle gewysig word. “Dit moet ’n voorrangsaak wees,” sê Rossouw.
