Die kans vir verliese en skade aan vrugtebome weens die droogte in die Wes-Kaap, raak ’n al hoe groter risiko. Mnr. Fanie van der Merwe van Bronaar Plase in die Koue-Bokkeveld het tans net genoeg water vir 80ha van sy 250ha vrugte.
“Indien daar nie goeie reën vir ’n lang tydpek uitsak nie, gaan ons vir slegs 50% tot 60% van ons bome genoeg water hê. Dit is die eerste keer in die boerdery se geskiedenis en in meer as 100 jaar dat hier nie genoeg water op die plaas is om mee te boer nie,” sê Van der Merwe.
Volgens mnr. Robert Zulch, vrugteboer van die Witzenbergvallei, is die grondvog al redelik goed aangevul ná enkele reënbuie in die omgewing gedurende Mei en Junie, maar daar het nog nie water begin loop nie.
Vir opgaardamme
Van der Merwe pomp meeste van sy besproeiingswater uit die Houdenbeksrivier in sy opgaardamme op die plaas. “Ek het minstens 60 dae se pomp-tyd nodig om die damme vol te kry. Dit lyk onwaarskynlik dat die rivier vir lank genoeg vol gaan bly tussen nou en einde Augustus, wanneer die winter verby is.
“In só ’n geval, is ons enigste keuse om te fokus op die hoë-waarde kultivars, hulle so goed as moontlik te laat produseer en die res van die bome nie te laat dra nie en net aan die lewe te hou deur die komende somer. Dit is nie ’n gewenste situasie nie, want die bome wat nie normaal bestuur word nie, gee baie bot, set en produksieprobleme in die daaropvolgende seisoene.
"Indien nie genoeg water beskikbaar is nie, gaan ons nie ’n ander keuse hê nie. Ons is steeds positief en hou die geloof sterk dat die reën sal kom, maar ons is bewus van ’n sterk moontlikheid dat ons skade aan ons bome en erge produksieverliese die komende seisoen kan ly.”
Die reën gaan nog kom!
Zulch is ook positief dat die reën nog sal kom. “Indien dit egter nie gebeur nie, sal ons die bome wat ons in die winter van 2018 wou uithaal en vervang, reeds in hierdie seisoen begin uithaal om water vir ander bome beskikbaar te maak.”
Hortgro sê die voortslepende droogte in die Wes-Kaap het reeds ’n ongunstige uitwerking op produksie in die afgelope seisoen gehad. Volgens Hortgro se vooruitskattings vir die 2017-seisoen, waarvan die oes reeds ingesamel is maar die vrugte nog nie 100% verpak en bemark is nie, gaan bykans 10% minder appels en 6% minder pere as in die 2016 seisoen geproduseer en bemark word.
Hortgro skryf hierdie afname grotendeels toe aan die droogte, hoewel ryp en haelskade in sommige areas ook ’n rol gespeel het.
