Die nuwe Groenskrif vir grondhervorming lys drie opsies wat die koste van hervorming vir die Regering ligter sal maak. Landbou.com het ‘n afskrif van die Groenskrif, wat die beginsel van gewillige koper en verkoper blameer vir die stygende koste en sloerdery met hervorming.
Die dokument stel voor dat dié beginsel nie meer toegepas word nie, ‘n nuwe waardasiestelsel vir grond ingestel word en dat toenemende belasting op grond gehef word. Die doel van dié is om ‘n standaard daar te stel van vergoeding vir grond wat laer as die markwaarde is, lui die berig.
Die voorstel rondom toenemende belasting is uitgelig as die “mees direkte manier om pryse te beïnvloed, maar die dokument gee toe dat die instelling van só ‘n belasting moeilik sal wees, veral as in ag geneem word dat munisipale grondbelasting nou ook op landbougrond van toepassing is.
“ ’n Toenemende grondbelasting sal moontlik addisionele grond op die mark dwing, hoewel daar nie sekerheid is oor hoeveel van dié grond vir hervorming gebruik kan word nie. Dit sal natuurlik ‘n nuwe inkomstestroom vir die Regering verskaf,” lui die Groenskrif.
“Indien moontlik moet dié belasting aangewend word vir die befondsing van grondhervorming. Die voorstel is dat indien só ‘n belasting gehef word, die slegs op baie groot plase van toepassing is, in plaas daarvan om alle plase te belas bo en behalwe die bestaande tariewe. Dít sal verhoed dat administratiewe onkoste aangegaan word om klein hoeveelhede geld in te samel van baie klein plase.
“Enige belasting wat polities aanvaarbaar is sal net ‘n marginale afwaartse uitwerking op grondpryse hê. Om pryse te dwing om met, sê, 30% te daal, sal dit so groot moet wees dat dit onsekerheid in die kommersiële landbousektor tot gevolg sal hê.”
Lees ook:
Veelvlak-grondpryse in Groenskrif?
Grondhervorming stel steeds teleur
Minister ontdek self bedrog met grond
14 Oktober 2010