Sou die staat besluit om die proses vir grondeise oop te stel, kan dit vir ‘n tydperk van 100 jaar wees, aldus Agri SA.
Dr. Theo de Jager, ondervoorsitter, sê mnr. Gugile Nkwinti, Minister van Grondhervorming en Landelike Ontwikkeling, het vroeër tydens ‘n werkgroep-sessie aangedui dat dié tydperk in die langverwagte groenskrif oor grondhervorming sal wees.
“Ons was baie verlig dat dit wel nie in die groenskrif vervat is nie. Die afgelope week het ons wel vanuit ANC geledere gehoor dat pres. Jacob Zuma volgende jaar tydens sy staatsrede kan aankondig dat die proses weer oopgestel is én dat dit moontlik vir ‘n 100 jaar sal wees,” vertel De Jager.
Gemeenskappe kla
Volgens De Jager het Nkwinti vroeër ‘n reeks vergaderings in die onderskeie provinsies met begunstigdes en voorgenome begunstigdes gehou, en vanuit dié vergaderings is komitees saamgestel wat deel is van die nasionale werkgroep oor grondhervorming.
Hy sê volgens die minister het gemeenskappe tydens dié vergaderings baie gekla dat hulle nie geweet het van die vorige grondeisetydperk wat in 1998 gesluit het nie. “Volgens die minister het soveel gemeenskappe gekla dat hy genoop is om die proses te heropen. Ek dink wel dié situasie is ‘n teken dat hulle tussen 1994 en 1998 nié hulle werk gedoen het nie.”
Me. Annette Steyn, die Demokratiese Alliansie (DA) se verteenwoordiger vir grondsake, sê hulle word ook gereeld ingelig deur gemeenskappe dat hulle nie van die grondeise proses bewus was nie. “Daar is blykbaar al ‘n lys van 70 000 in die Oos-Kaap saamgestel.”
Sy sê hulle sal die proses hierrondom baie fyn dophou om seker te maak hoekom die proses heropen word, wat die afsnydatum daarvoor is en hoe die eise saamgestel moet word.
Derde van die eise
De Jager sê nog ‘n kommerwekkende faktor is dat sowat ‘n derde van die eise wat tans nog afgehandel moet word, nie op die aanvanklike lys – wat ná die sluiting van die 1998 proses – verskyn nie.
“En dan is daar nog 13 000 onafgehandelde eise, wat sedert 2000 in die Staatskoerant verskyn het. Boere op dié plase is almal in finansiële moeilikheid omdat hulle nie kan voortboer nie, maar die staat handel ook nie hulle ondersoeke en sake af nie.”
De Jager sê groot kommer bestaan tans rondom die héle proses en die voorstelle.
Intussen is die groenskrif vir grondhervoming vir ‘n tweede keer in die Staatskoerant geplaas, maar dié keer word aangedui dat die sluitingsdatum vir kommentaar 29 November 2011 is.
11 Oktober 2011
