Die Suid-Afrikaanse Reserwebank het gister aangekondig dat die repokoers met 75 basispunte tot 6,25% verhoog word.
Makube sê die bank word tans, soos ander sentrale banke wêreldwyd, in die gesig gestaar deur wegholinflasie, onsekerheid oor die duur en voortslepende impak op wêreldhandel van die oorlog tussen Rusland en Oekraïne, asook swakker plaaslike en globale groei.
Die verhoging van die repokoers is ’n verdere knou vir die landbousektor. Vertroue in dié sektor het volgens die landbousakekamer Agbiz en die nywerheidsontwikkelingskorporasie (IDC) se landbouvertroue-indeks gedurende vanjaar se derde kwartaal met sewe punte tot 53 punte gedaal.
Makube sê die grootste probleme sluit in hoër insetkoste, voortdurende uitbrekings van dieresiektes, onderbrekings in globale voorsieningskettings weens die oorlog, die herlewing van nie-tariefhandelsbeperkings en stygende rentekoerse. Nietemin is die feit dat die vertroue-indeks bo 50 punte bly ’n aanduiding dat die sektor ’n ommeswaai kan beleef.
Gunstige boerdery-omstandighede het volgens hom al voorheen boere se finansiële posisie ’n hupstoot gegee en hulle aangemoedig om hul boerderye uit te brei en die nodige masjinerie en gereedskap aan te skaf. Dit word bevestig deur vanjaar se uitstekende verkope van landboumasjinerie met die verkoop van stropers en trekkers wat met onderskeidelik 53% en 17% vergeleke met verlede jaar toegeneem het.
Hoër rentekoerse beteken egter dat dit meer kos om skuld af te betaal. Makube sê dit kan ’n demper op uitbreiding en verkope plaas en gevolglik marginale boere dwing om hul bedrywighede af te skaal. Diegene wat hulself reeds in ’n benarde finansiële situasie bevind, kan selfs besluit om die bedryf te verlaat.
“Insetkoste bly hoog te midde van die onsekerheid oor globale markte. Dit plaas ’n moontlike beperking op die verdere verbetering van produsente se marges op mediumtermyn,” sê Makube.
