Dalende slagveegetalle plaas abattoirs, of slagplase, in die Noord-Kaap onder groot druk.
Volgens mnr. Albe van den Heever, besturende direkteur van die abattoir Nammeat op Springbok, is die heersende droogte net nog ‘n faktor wat veegetalle in Namakwaland laat daal. Hy sê die vee wat aan die abattoir gelewer word, word elke jaar net minder. Behalwe droogte, ly boere ook groot verliese deur skadeveroorsakende diere soos jakkalse en rooikatte.
Boonop het heelparty boere, veral dié wat in Januarie 2009 laas reën gehad het en nie grond in die winterreënvalgebied het nie, hul vee aan voerkrale op Upington verkoop. Van den Heever sê die vee kom nie terug na sy abattoir op Springbok nie.
Hy vermoed verder dat die boerderypraktyke van nuwe kommunale boere op plase wat in die grondhervormingsproses oorgedra is, daartoe bydra dat daar minder vee van daardie plase by die abattoir uitkom.
Behalwe die uitwerking wat die droogte op veegetalle het, veroorsaak dit ook dat die gemiddelde gewig per lam 14 kg is, wat heelwat laer as die normale gemiddeld van 17-18 kg per lam is. Dit kan meebring dat verbruikers R12 tot R15 per tjop betaal omdat die lammers so lig is.
Nammeat betaal vandeesweek R47 per kg (BTW uitgesluit), vir lamsvleis – ‘n prys wat enige boer wat vee het om abattoir toe te neem, breed sal laat glimlag, dog mnr. Manie Dixon, ‘n Namakwalandse boer en voorsitter van Agri Namakwaland, sê die meeste boere in die somerreënvalgebiede het nie nou lammers om te bemark nie. Van den Heever meen die hoë vleispryse is “ongesond”.
Nog ‘n onrusbarende verskynsel is gebeure op die mark vir skaapafvalle: Van den Heever sê hoewel vars afval nog goed verkoop, het die vraag na gevriesde afval haas tot stilstand gekom.
Hy vrees dat al dié faktore, tesame met wetgewing wat groot opgraderings aan die meeste abattoirs vereis, die einde van verskeie abattoirs in die Noord-Kaap kan beteken. Hoewel die veranderinge ‘n paar jaar gelede by Nammeat aangebring is, meen Van den Heever dat daar abattoirs is wat net nie die veranderinge sal kan bekostig nie.
21 Desember 2010
