Die landbou moet meer doen om te verseker dat die bedryf baat vind by vryehandelsooreenkomste én die ooreenkomste moet beter gemoniteer word, het mnr. mnr. Jannie de Villiers, hoof uitvoerende beampte van Graan SA, gesê.
De Villiers het by Agri SA se jaarlikse bedryfskonferensie op Somerset-Wes gesê die landbou staan altyd agter in die ry as handelsooreenkomste met ander lande onderhandel word. Boonop bring vryehandelsooreenkomste nuwe markte, maar ook nuwe mededingers, wat die Suid-Afrikaanse landboudikwels nie raaksien nie.
Hy het ook gewaarsku dat die proteksionisme wat moontlik die Trump-era gaan kenmerk, nog nie verdiskonteer is nie. "Gaan lande hoër tariefmure bou en gaan handel moeiliker word? Dis die risiko’s wat ons moet ondersoek."
Lees die fynskrif
Die landbou moet ook bewus wees van die fynskrif in handelsooreenkomste, soos die kwotas en oorsprongreëls wat by sekere ooreenkomste ingebou word, en seker maak dat iemand dit moniteer.
De Villiers het gewonder of die Regering die politieke wil het om Suid-Afrikaanse boere te beskerm, of om lande wat hul grense toemaak, te konfronteer. "Kos is ’n politieke kwessie in Afrika en ander Afrika-lande sluit hul grense vir niks. Ons Regering wil nie daarteen optree nie."
Suid-Afrika se posisie op die vasteland bring ook mee dat oortredings van bioveiligheidstandaarde nie by die Wêreldhandelsorganisasie aangemeld raak nie, maar De Villiers wonder hoe Suid-Afrika se landbou in sulke omstandighede teen plae, soos die kommandowurm, beskerm kan word.
Landbou moet meer voordeel trek
De Villiers het die afgevaardigdes aangemoedig om te verseker dat die landbou meer voordeel trek uit vryhandelsooreenkomste wat die land sluit. "As jy kyk na ons vryhandelsooreenkomste met Botswana, Lesotho, Namibië en Swaziland en die Suider-Afrikaanse ontwikkelingsgemeenskap is dit oneweredig in hul guns.
"Ons het al ons verpligtinge in werking gestel, maar baie van die lande het nie. Baie van hulle het nie eens wetgewing waarop hulle hul besluite kan baseer nie."
In die ooreenkoms met die Europese Unie staan die landbou ook agter in die ry. "Toe ons die eerste ooreenkoms aangegaan het, was daar 64% van ons produkte op hulle lys van produkte wat ons kon uitvoer, maar 89% van al ons tarieflyne is oop vir hul produkte. Ja, miskien het die motor- en chemiese bedrywe baat gevind, maar die landbou het nie.
"Die feit is dat die ooreenkomste wat gesluit is om ons internasionale markte te laat groei, is ongunstig vir die landbou."
