Die 9,6%-verhoging in die nasionale minimum loon wat vandag in werking tree, neem nie die “aansienlike druk” in ag wat dit in 'n reeds moeilike ekonomiese klimaat op Suid-Afrika se landbousektor plaas nie. Die voorstel is gemaak dat die departement van indiensneming en arbeid dit oorweeg om ’n aparte en meer realistiese minimum loon vir die landbousektor te ontwikkel.
In 'n verklaring sê me. Sandy La Marque, uitvoerende hoof van die KwaZulu-Natalse Landbou-unie (Kwanalu), hierdie stellings en voorstelle is gegrond op statistieke wat saamgestel is uit onder meer die departement se eie kwartaallikse statistieke en jaarverslae, en uit Kwanalu se opname onder sy lede en alle landboukommoditeitsgroepe in die provinsie.
“Dié statistieke toon dat landbou-spesifieke druk jaar ná jaar gelei het tot 'n afname in landbou-indiensneming sedert 2019 in KwaZulu-Natal.”
La Marque sê dié druk sluit in 'n toenemend taaier ekonomiese produksieklimaat, abnormaal hoë produsenteprysinflasie vergeleke met ander sakesektore as gevolg van die spesifieke aard van landbou-insette, asook die ernstige voorkoms van oorstromings in boerderygebiede. Dan is daar die wydverspreide impak van die burgerlike onrus in Julie 2021, die uitbrekings van bek-en-klouseer, die verslegtende toestand van paaie en ander noodsaaklike infrastruktuur, en die beduidende impak van die voortdurende en toenemende beurtkragskedules.
“Kwanalu glo dat daar onvoldoende bewyse is om 'n loonverhoging van hoër as die verbruikersprysindeks (VPI) op landelike indiensneming regverdig af te dwing. Die vertrekpunt moes 'n 0%-basiskoers gewees het. Dit is relevant aangesien die landelike lewenskoste laer as die stedelike lewenskoste is. Dit is dalk verstandig om die landbou sy eie minimumloonbepaling te gee. Ons sal voortgaan om moontlikhede te ondersoek om die loonverhoging en die impak daarvan aan te pak.”
Sy wys daarop dat voordat mnr. Thulas Nxesi, minister van indiensneming en arbeid, die nuwe minimum loon aangekondig het, het Kwanalu by die departement aanbeveel dat 'n verhoging van minder as die VPI meer realisties sou wees in die lig van die landbousektor se finansiële omstandighede en die impak op die lewensbestaan van landelike werknemers en ander plattelandse inwoners.
Die departement het in 'n verklaring op 27 Februarie aangekondig dat die minimum loon nou R25,42 per uur is vir werkers regoor Suid-Afrika, behalwe dié in die staat se uitgebreide openbarewerkeprogram wat ’n minimum van R13,97/uur betaal word.
“Die nasionale minimum loon sluit uit toelaes, soos vervoer en toerusting, wat betaal word om werknemers in staat te stel om te werk, of die betaling in goedere soos kos of verblyf, asook bonusse, fooitjies of kos. 'n Mens kan nie argumenteer dat jy werknemers minder as die minimum loon betaal omdat jy tot hul uniform bydra of hulle van etes voorsien nie. Die nasionale minimum loon is die vloervlak waaronder geen werknemer betaal moet word nie,” sê die departement in die verklaring.
Laai die Landbou.com-app af en lees jou landbounuus direk op die app. Dié app is beskikbaar in die Apple-, Android- en Huawei-winkels.
