Die moratorium op grond-aandeelhoudingskemas kan moontlik in Januarie 2011 gelig word, sê die Demokratiese Alliansie. Dié politieke party het ‘n opmerking in dié verband deur mnr. Gugile Nkwinti, Minister van Grondhervorming en Landelike Ontwikkeling, verwelkom.
Luidens ‘n verklaring het die Minister onlangs gesê die staat oorweeg dit om die moratorium in die nuwe jaar te lig.
50:50-skemas die beste
Me. Helen Zille, die leier van die DA, het vroeër die jaar tydens die nasionale plaaswerkersberaad gevra dat die Regering die moratorium op die skemas moet heroorweeg. Volgens haar het navorsing deur die Regering aangedui dat korrek toegepaste 50:50-skemas die mees suksesvolle model vir grondhervorming blyk te wees. Sy het opgemerk dat dié skemas ook bemagtiging bevorder.
‘n Gelykheidaandeleskema stel plaaseienaars in staat om van hulle grond te verkoop deurdat plaaswerkers ‘n persentasie van die eiendom kan aankoop. Die departement betaal dan dié stuk grond uit sy begroting. In die Wes-Kaap is vroeër gevind dat dié skemas die meeste sukses behaal as dit op ‘n 50:50-basis aangegaan word.
Die party merk wel op maatreëls en regulasies moet in plek wees vir die skemas om te verseker plaaswerkers word nie in die proses uitgebuit nie. “En sentraal tot die implementasie van die program moet ‘n verbindtenis tot die gewillige koper/verkoper beginsel wees,” lui die verklaring.
Agri Wes-Kaap
Intussen is Agri Wes-Kaap verheug oor die minister se aankondiging. Van die sowat 100 aandeelhoudingskemas oor die land is bnykans 80 in dié provinsie. “Ons is bly dat sedert die instelling van die moratorium, verskeie versoeke van kommersiële boere, plaaswerkers, die provinsiale minister van landbou, sowel as die premier van die Wes-Kaap vir die opheffing van die moratorium op aandeelhoudingskemas, ernstig opgeneem is,” sê mnr. Carl Opperman, die hoof uitvoerende beampte van Agri Wes-Kaap.
Volgens Opperman beskou hulle aandeelhoudingskemas as een van die mees doeltreffende maniere om grondhervorming te bevorder. Hy sê onvoldoende opleiding van nuwe begunstigdes is een van die kwessies wat reeds ‘n geruime tyd lank uitgewys word en hulle is bly dat die Minister ook dit wil aanspreek.
“Kommersiële landbou neem die uitnodiging van Minister Nkwinti aan om te help om meganismes in plek te sit om die toekoms van die skema te verseker,” lui die verklaring.
16 November 2010
