Dit is bykans onmoontlik om te bewys hoeveel grond reeds na swart mense oorgedra is, want sedert 1996 word daar nie meer melding gemaak van ras in die titelaktes nie.
Volgens prof. Juanita Pienaar, ’n professor in privaatreg aan die Universiteit Stellenbosch en voormalige waarnemende regter in die Grondeisehof, is die enigste manier om te sien na wie grond oorgedra of op die vrye mark verkoop is, om by die registrasiekantoor aan te klop.
“Dit is ’n lang proses en ’n mens kan nie met die eerste oogopslag die ras van die nuwe eienaar sien nie. Tot 7% van wit kommersiële landbougrond is sedert 1994 herverdeel. Sedert 1996 is daar nie ’n verwysing in die titelakte na ras nie, so die opname is moeilik. Die mikpunt van 30% is waar skynlik nie bereik nie,” het sy op Standard Bank se “Mind the Gap”-ontbyt tydens die Agri Megaweek gesê.
Sowat 70 000 grondeise is ingedien vir restitusie. Daarvan is nog 4 000 uitstaande. Dit is ingewikkelde eise wat moontlik lank sal duur om op te los.
Dr. Kobus Laubscher, hoofbestuurder van Graan SA, sê die georganiseerde landbou het nou ’n punt bereik waar hy grondhervorming wil afhandel. Volgens hom is die grond wat reeds in swart hande is “ver meer as wat die Regering van weet”, want talle private transaksies het plaasgevind.
Lees meer in Landbouweekblad se uitgawe van 1 Oktober 2010.
22 September 2010
