Daar is gissings in die mark dat die rand in die komende weke tot op vlakke van R20/$ kan verswak weens Amerika se aantygings dat Suid-Afrika wapens aan Rusland verskaf het wat gebruik kon word in Rusland se inval van Oekraïne.
Die rand het Vrydagoggend reeds die vlak van R19,43/$ bereik. Dit is die swakste rand-dollarwisselkoers nóg, sê dr. Werner Rossouw, graanhandelaar en direkteur van Silostrat. “Ek meen die vinnige verswakking van die rand is ’n oorreaksie van die mark en ’n klomp ouens is met hul broeke op die knieë gevang.”
Rossouw sê die markte is tans nog baie onseker, maar hy vermoed dat die wisselkoers weer kan versterk tot vlakke rondom R18/$. “Ons moet ook in ag neem dat ons op lang termyn in ’n verswakkende fase is en dinge gaan nie vinnig omdraai nie.”
Nie sente nie, rande
Prof. Johan Willemse, onafhanklike landbou-ekonoom, sê daar is ’n groot risiko dat die Suid-Afrikaanse ekonomie in die komende weke verder gaan verswak. Daarmee saam druk belanghebbendes in die internasionale oliemark vir ’n styging in oliepryse. Hulle wil ’n prys van $80/vat sien. “Ek dink ons kyk nie net na stygings in brandstofpryse in sente nie, maar rande per liter.”
Dawie Maree, hoof van landbou-inligting en bemarking by FNB Landbou, sê daar was gister nog ’n oorverhaling van sowat R1,17/liter op petrol en sowat R1,45/liter op diesel.
“Die vryval van die wisselkoers sal beslis ’n impak op brandstofpryse hê. Die daling in internasionale oliepryse het gehelp om ’n oorverhaling te bewerkstellig. Ons verwag dat daardie neiging sal voortduur en dat internasionale pryse sal stabiliseer op tussen $75/vat en $80/vat.
“Die wisselkoers is egter in hierdie stadium ’n probleem. ’n Wisselkoers wat by R19,40/$ draai, is beslis nie goeie nuus vir brandstofpryse nie.”
Volgens hom is dit nog te vroeg om te sê wat die impak van die wisselkoers op volgende maand se brandstofpryse sal wees.
Beurtkrag se langtermyneffek
Sou die situasie tussen Amerika en Suid-Afrika verbeter, kan die rand versterk, maar Rossouw en Willemse is albei bekommerd oor die langtermyneffek wat beurtkrag op die ekonomie kan hê. Stygings in brandstofpryse gaan verbruikers nie net by brandstofpompe hard slaan nie, maar weens die hoë vlakke van beurtkrag en die feit dat talle ondernemings tans hul deure oop hou met behulp van groot kragopwekkers wat baie diesel gebruik, gaan voedselpryse begin styg weens verhoogde produksiekoste.
“Daar is die afgelope weke genoem dat Suid-Afrika tot 30% meer krag benodig gedurende die winter. Daar gaan nie skielik 30% meer krag wees nie, eerder 30% meer beurtkrag en dit gaan ons reeds pap ekonomie baie seer maak,” aldus Rossouw.
“Ons gaan nog kosprysstygings sien en nog druk op die inflasiekoers en gevolglik op rentekoerse,” sê Willemse.Laai die Landbou.com-app af en lees jou landbounuus direk op die app. Dié app is beskikbaar in die Apple-, Android- en Huawei-winkels.
