Suid-Afrika ondervind ’n ernstige tekort aan teengif vir die behandeling van slangbyte. Mnr. Johan Marais, hoof van die Afrika-slangbytinstituut, beskryf die situasie as “skrikwekkend”.
Die teengif word vervaardig deur South African Vaccine Producers (SAVP), ’n maatskappy wat deel is van ’n staatsinstelling, die nasionale gesondheidslaboratoriumdienste. Volgens Marais sê die SAVP die probleem is nie so groot nie, want daar is wel teengif beskikbaar vir noodgevalle, maar nie vir bestellings nie. ’n Dokter of hospitaal kan dus nie sy eie voorraad hou nie.
“As jy nou met ’n noodgeval in byvoorbeeld Kimberley sit, hoe kry jy die teengif betyds vanuit Johannesburg waar die SAVP is? Hulle is ook nie naweke oop nie. As jy op Saterdag deur ’n slang gebyt word, moet jy wag tot Maandagoggend om dit in Johannesburg te kry.”
Marais sê dit is geen nuwe probleem nie. Dit gaan glo al maande aan. “Daar was ook onlangs ’n geval van ’n slangbyt in Maun in Botswana, maar hulle kon ook geen teengif in Suid-Afrika bestel nie. Ek het die hele tyd, dag en nag, dokters wat my van afgeleë plekke bel om teengif te probeer bekom.”
Hy wys daarop dat teengif so gou moontlik toegedien moet word. “As agt uur verloop het ná ’n aanval deur ’n Mosambiekse spoegkobra, is die skade reeds gedoen en is dit te laat.” Hy sê ook as mens deur ’n pofadder gebyt word, is ses tot tien ampules teengif vir die behandeling nodig. As dit ’n mambabyt is, kan 12 tot 20 ampules nodig wees, wat sowat R2 000 stuk kos. Net die teengif alleen kos dan al R40 000.
Hy sê daar word ook nie aan veeartse teengif verskaf nie, wat veroorsaak dat honde wat deur slange gebyt word, geen behandeling kan ontvang nie. “Vir mens of dier is daar geen ander behandeling as teengif nie. ’n Mens kan nie slanggif uitsuig of uitbloei nie en die mites om vir diere melk of houtskool in te gee, help ook niks.”
Daar word jaarliks gemiddeld sowat 4 000 mense in Suid-Afrika deur slange gebyt, waarvan sowat 10 tot 12 dit nie oorleef nie. Baie ander verloor egter ledemate of hou ander skadelike gevolge oor.
Landbou.com kon nog nie kommentaar by die SAVP bekom nie, maar volgens Beeld het me. Megan Saffer, besturende direkteur van die SAVP se teengifeenheid, die tekort bevestig. Sy het gesê hulle is besig met hul verpligte halfjaarlikse validering en produksie sal daarna herstel.
