Suid-Afrika is by ’n kruispad waar beurtkrag tot voedseltekorte begin lei, het De Jager op die nuwe organisasie Son SA se eerste konferensie gesê. “Ons hoor reeds van allerlei soorte tekorte.”
Hy is bekommerd oor die aantal boere wie se boeke weens beurtkrag nie meer klop nie en wat uit die bedryf gedwing kan word.
Saai, TLU SA, AgriX en Company Partners is die vennote in Son SA. Deur die organisasie word hul hulpbronne saamgevoeg om voedsel- en energiesekerheid te verseker.
“Ons doelwit is duidelik. Ons moet soveel as moontlik boere en klein en mediumgrootte ondernemings, so vinnig as moontlik, so onafhanklik as moontlik van Eskom kry.”
De Jager het gesê een van die eerste kwessies wat aangepak moet word, is om ’n soort ombudsfunksie te skep om boere wat vinnig plan moet maak om weg te beweeg van afhanklikheid van Eskom, te beskerm teen swak sonkrag-diensverskaffers. Talle boere het volgens hom al slegte ervarings gehad.
Lesse by ander lande te leer
Volgens De Jager is boere taamlik opgewonde oor die vooruitsig om bykomend tot hul bestaande bedrywighede ook met energie te “boer”. “Dit open moontlikhede vir diversifikasie.”
Boere in Europa doen dit al jare lank en daar is baie lande waar hernubare energie reeds goed werk, by wie Suid-Afrika kan kers opsteek en wat ook betrokke wil raak hier.
De Jager het gesê daar is onder meer ’n moontlikheid om finansiering in Spanje te kry mits Spaanse maatskappye ’n belang van 35% by ’n projek het. Verder is daar ’n Noorweegse onderneming wat aan ’n boer gratis krag sal bied mits sy plaas naby ’n groot kraggebruiker geleë is en die onderneming op die plaas sonpanele kan oprig om krag aan die groot gebruiker te kan lewer.
Gemeenskappe moet netwerke kan bestuur
AfriForum is ’n voorstander van die desentralisering van energieverskaffing as oplossing vir die kragkrisis, het mnr. Kallie Kriel, uitvoerende hoof van AfriForum, gesê. Die organisasie wil betrokke wees by die proses om dit moontlik te maak.
“Sentralisering is nie sleg as dit werk nie, maar as dit misluk, is dit ’n reuse-mislukking.” AfriForum beskou gemeenskapsfederalisme as die oplossing. Waar die staat verswak, open dit gapings vir gemeenskappe, soos te sien is by buurtwagte.
In die eerste fase van die desentraliseringsplan wil die organisasie individue en ondernemings “staatsbestand” maak. Van die stappe in dié fase is om ’n lys van betroubare sonkragdiensverskaffers beskikbaar te stel en sonkraginstalleerders by Sol-Tech op te lei.
AfriForum wil ook regstappe doen ten opsigte van regulatoriese hindernisse. “Wanneer boere byeenkom om ’n kragaanleg vir ’n aantal plase te bou, maar nie ’n verspreidingslisensie kan kry nie omdat dié funksie deur Eskom beheer word, glo ons dit is iets wat ons hof toe kan neem. Ons het reeds ons eerste gesprek hieroor met ’n senior advokaat gehad en dit is iets wat oor die volgende maande gedoen gaan word.”
Die mediumtermynfase van die plan behels om gemeenskappe in staat te stel om hul eie kragnetwerke te kan bestuur, soos wat op Frankfort gebeur, wat bewys dat dit moontlik is. Die langtermynfase behels om kernkrag in te span.
Laai die Landbou.com-app af en lees jou landbounuus direk op die app. Dié app is beskikbaar in die Apple-, Android- en Huawei-winkels.
