Boere die land oor sal hulle moet gereedmaak om verlaagde besproeiingskwotas deur óf aanpassing óf tempering te bestuur. Die Oos-, Wes- en Noord-Kaap ondervind steeds droogte en is aan waterbeperkings onderhewig.
KwaZulu-Natal is ook nog nie heeltemal uit die moeilikheid nie en Umgeni-water beplan reeds om waterbeperkings vir huishoudelike gebruik met nóg ’n jaar te verleng. Lede van die Laer-Olifantsrivier- watergebruikersvereniging staal hulle vir die volgende waterkwota-afkondiging einde September, en mnr. Johan Matthee, uitvoerende hoof van die Laer-Olifantsrivier-watergebruikersvereniging, verwag dat boere se kwota met so min as 1 500 m3/ha verminder kan word, teenoor verlede jaar se 6 700 m3/ha.
Tussen Januarie en einde Junie het Clanwilliam 49,2 mm reën gemeet teenoor ’n totale reënval van 180,4 mm verlede jaar. In Februarie, Maart en Mei was daar geen reën nie. Mnr. Janse Rabie, hoof van natuurlike hulpbronne by Agri SA, sê boere kan die verlaagde kwotas bestuur met waterbesparende tegnologie of deur aanplantings te verminder. Dié strategieë sal egter die pryse van landbouprodukte opstoot.
Droogte steek vas
Mnr. Sputnik Ratau, woordvoerder van die Departement van Water en Sanitasie, sê damvlakke reg oor die land is gemiddeld 70% vol. Daarteenoor was dit verlede jaar gemiddeld 52% vol. “Hoewel daar rede vir optimisme is, is die droogte nog nie gebreek nie.”
Hy sê tot dusver het die reën in winterreëngebiede nie werklike verligting gebring nie. In die Wes-Kaap is damvlakke gemiddeld 25%, teenoor 46% ’n jaar gelede. Mnr. Johan van den Berg, klimatoloog van Santam Landbou, sê hoewel damvlakke in die Wesen Oos-Kaap begin styg het, is dit nog baie ver van waar dit behoort te wees.
Die Theewaterskloofdam moet volgens statistiek teen einde November meer as 50% vol wees om genoeg water vir die droë seisoen vanaf 1 Desember tot einde Mei te hê. Teen druktyd was dit 21,3% vol. Waterbeperkings op die Oranje- Vaalrivierstelsel in die Noord-Kaap is laat verlede jaar opgehef nadat swaar reën in die laatsomer watervlakke herstel het.
Ratau sê die Tosca-Molopo-gebied is afhanklik van grondwater wat noukeurig gemonitor word. Dit bepaal ook beperkings. Volgens die Staatskoerant is daar einde verlede jaar ’n 20%-beperking op besproeiing in dié gebied ingestel.
Rampgebiede
Die Algoa-stelsel in die Oos- Kaap, wat hoofsaaklik die Nelson Mandela Metropolitaanse Munisipaliteit bedien, is tans 33% vol. Daar geld ’n 25%-perk op huishoudelike gebruik en ’n 60%-perk op besproeiing. By die Makana-munisipaliteit is die voorgestelde beperkings 10% op huishoudelike gebruik en 70% op besproeiing
Die Amatola-stelsel, wat die Buffalo City-metro van water voorsien, is 63% vol, en daar is ’n 50%-beperking op besproeiing. Ratau sê die Amathole- en Makana-distriksmunisipaliteite, saam met die Nelson Mandela Metro, is tot rampgebiede verklaar.
