Om vas te stel of me. Nomvula Mokonyane, Minister van Water en Sanitasie, en haar amptenare vir die Parlement se portefeuljekomitee vir water en sanitasie lieg oor hoe hy ou skuld van R1,5 miljard gaan betaal én steeds met sy beoogde projekte gaan voortgaan, sal die departement nou met valkoë dopgehou word.
Mokonyane en haar departement haal heeltyd die voorblaaie oor beweerde ongerymdhede rakende tenders wat verband hou met die bou van damme.
Op die vooraand van die departement se begrotingsdebat het dié komitee ’n vergadering met Mokonyane en haar senior amptenare belê om meer duidelikheid te kry waar die geld, wat aan kontrakteurs geskuld word, vandaan gaan kom. Die komitee wou dié inligting kry voordat hy die departement se begroting goedkeur.
Komitee se verbasing
Tot die komitee se verbasing het Mokonyane ’n heel ander weergawe as haar amptenare gebied van waar die R1,5 miljard bekom sal word. Die departement het op ’n vorige vergadering die komitee ingelig dat hy munisipaliteite se versnelde gemeenskapsinfrastruktuurprojekte (ACIP) en die infrastruktuurtoelaag vir waterdienste (WSIG) wil gebruik om die ou skuld van R1,5 miljard te betaal. Hy het ook aangedui dat sekere projekte nie mee voortgegaan sal word nie. Die lys van projekte wat gesny sal word, sou aan die komitee verskaf word.
Maar Mokonyane het die komitee die versekering gegee dat geen beoogde projekte in die slag sal bly nie. “Geen bestaande projekte sal geraak word deurdat die ACIP en WSIG te herprioritiseer nie. Altesaam R587 miljoen van die WSIG en R214 miljoen van die ACIP sal herprioritiseer word.”
Sy het die versekering gegee dat met die Nasionale Tesourie, die Departement van Plaaslike Regering en Tradisionele Sake en die ondersteuningsagent vir munisipale infrastruktuur (Misa) saamgewerk word sodat die verskillende toelaes saamgespan kan word om water- en sanitasieprogramme te lewer. Veral waar grootmaat-waterinfrastruktuur is en waar geen watervoorsieningsnetwerk is nie.
Projekte voltooi
Sy het verder aangedui dat siende sekere projekte reeds voltooi is wat uit die streektoelaag vir grootmaatinfrastruktuur befonds word, die R1,5 miljard dan eintlik betaal sal word uit hierdie toelaag wat R5,8 miljard sterk staan.
Die minister se verduideliking het die komitee gefrustreerd en verward gelaat. Die komitee het selfs die opmerking gemaak dat “die Minister ’n baie slim politikus is”, en dat hulle die hoofde van afdelings in die departement daar moet kry om vrae te beantwoord om agter die waarheid te kom.
Hoewel die komitee besluit het om die departement se begroting goed te keur, sal dit onder sekere voorwaardes gedoen word.
