Ná die reën, en plek-plek swaar reën, wat sedert die naweek oor dele van Suid-Afrika uitgesak het, kan sonskyntoestande van Woensdag af terugkeer oor die grootste deel van die land. Die sonskyntoestande gaan egter nie warm weer verseker nie.
Mnr. Johan van den Berg, onafhanklike landbouweerkundige, sê hoewel min reën van Woensdag af voorspel word, gaan ’n Atlantiese hoogdrukstelsel wat vanuit die suide ooswaarts oor Suid-Afrika beweeg, van Dinsdag tot Vrydag koel tot koue toestande bring.
“Teen die naweek gaan die hoogdrukstelsel weer suidwaarts beweeg, waarna dit later weer oos van die Wes-Kaap gaan beweeg en winde gaan ooswaarts en later noordoos draai.
“Voorspellings dui aan dat minimum temperature Woensdag- en Donderdagoggend tot onder 5 °C kan daal oor die sentrale tot suidelike dele van die Vrystaat, die noordelike binneland van die Oos-Kaap en suidoostelike dele van die Noord-Kaap, wat die moontlikheid van ligte ryp in die gebiede skep.”
’n Trog van laagdruk sal rondom Vrydag begin ontwikkel oor die westelike binneland, wat die toestande vir reën oor die binneland, veral Noordwes, die Vrystaat, Gauteng, die suidelike dele van Mpumalanga, die hele KwaZulu-Natal en die noordelike dele van die Oos-Kaap verbeter. Redelike swaar neerslae van meer as 40 mm is veral moontlik oor die Vrystaat, Gauteng, Noordwes en KwaZulu-Natal vanaf Saterdag (9 April) tot Dinsdag (12 April). Daar is ’n waarskuwing vir vloede en vloedskade rondom Sondag en Maandag (10 en 11 April) oor gedeeltes van KwaZulu-Natal en aangrensende dele van die Oos-Kaap, veral die kusgebiede.
Die winterreëngebied
Wat toestande oor die winterreëngebied betref, gaan ’n koue front wat reeds oor die Wes-Kaap inbeweeg het, tot Woensdag ligte reën oor bykans die hele provinsie veroorsaak. Matige tot sterk winde word uit ’n westelike en suidelike rigting tot Woensdag voorspel, waarna die wind meer ooswaarts gaan draai.
“Windsnelhede van tot 50 km is moontlik uit ’n oostelike of suidoostelike rigting vanaf Donderdag (7 April) tot ongeveer Sondag (10 April) waarna dit weer weswaarts draai met die koms van ’n volgende koue front. Maksimum temperature kan veral van Dinsdag tot Donderdag tot onder 20 °C daal.”
Wat is die impak op landbou?
Die toestande gaan verskillende impakte op die verskillende landboubedrywe hê.
Van den Berg sê die swaar reën wat die afgelope naweek oor somerreëngebied voorgekom het en die swaar reën wat verwag word, kan toestande bemoeilik wanneer veral sonneblom en sojabone stroopgereed is. Landerye is plek-plek steeds nat ná die oormaat reën wat in Desember en Januarie voorgekom het. Veral in die Vrystaat en Noordwes kan verdere skade voorkom.
“Reën word nog verwelkom in die oostelike produksiegebiede omdat dit die afgelope weke redelik droog was, maar dit gaan ook probleme skep as die reën in April en Mei aanhou. Die nat toestande kan siektes soos kopvrot en Fusarium by grane laat voorkom. Graanboere kan dus sukkel om te stroop en dit kan lei tot gehalteprobleme.”
Van den Berg sê die koeler verwagte toestande kan ’n impak uitoefen op pitmassas en hy sê dit kan tot gevolg hê dat ’n groter persentasie van veral die mielieoes vanjaar swakker grade kan lewer. Veral laat aanplantings kan geknou word.
Aan die ander kant lyk weidingstoestande oor die algemeen goed, hoewel winterweiding in die grasveldgebiede se gehalte vanjaar ondergemiddeld kan wees.
“Toestande vir wintergraanboere in die Wes-Kaap lyk redelik goed. Dit het al gereën en daarom kon bewerkings begin.”
