Met optimale planttyd in die oostelike dele van Suid-Afrika wat verby is, en die planttyd vir die westelike dele wat middel November begin het, het wydverspreide reën gesorg dat die seisoen met baie ondergrondse vog begin het.
Graan SA sê in verslag oor die produksiestoestande teen middel November dat die oormatige reën in baie plekke die aanplanting van somergrane vertraag het. In Mpumalanga, waar die optimale planttyd verby is, was produsente redelik ver gevorder met mielie-aanplantings, maar die raming was dat net sowat 30-40% van sojabone toe reeds geplant was.
Vir KwaZulu-Natal was die beraming dat 70-80% van die sojaboon- en 50% van die mielie-aanplantings voltooi was. Me. Petru Fourie, landbou-ekonoom en navorsingskoördineerder by Graan SA, sê toestande daar is oor die algemeen baie gunstig vir somergraanproduksie en boere het in die laaste deel van November volstoom gewerk om aanplantings te voltooi.
In Noordwes is landerye kol-kol nat, maar oor die algemeen is toestande baie gunstig vir somergraan. Teen middel November was sowat 50-60% van sojaboonaanplantings voltooi, maar minder as 10% van mielie-aanplantings. Die helfte van produsente was nog besig met primêre bewerkings voor die planttyd, aldus Fourie se opname.
In die noordwestelike en sentrale dele van die Vrystaat was minder as 10% van die mielies aangeplant, maar daar was reeds ver met sojabone gevorder. In die Oos-Vrystaat was lande in dele uitsonderlik nat en gewasse moes plek-plek oorgeplant word.
Fourie sê in die VKB-bedieningsgebied was sowat 30-40% van die mielie- en sojaboonaanplantings voltooi. In die OVK-bedieningsgebied het produsente redelik ver geplant aan hulle sojabone, maar min mielies was nog geplant.
In die Noord-Kaap is sojabone op oorlêlande en vroeë mielies reeds geplant en in Limpopo op die Springbokvlakte is toestande baie gunstig met die wydverspreide reën wat voorgekom het. Aanplantings van sorghum en sonneblom behoort in Desember volstoom te begin.
Optimisme
Mnr. Wandile Sihlobo, hoofekonoom van die landbousakekamer Agbiz, sê gegewe onlangse neigings is daar steeds optimisme dat goeie opbrengste behaal kan word, selfs al is aanplantings tot ’n maand laat. Hy sê 2021-’22-somerseisoen was só ’n seisoen wat baie nat begin het met sommige plekke waar daar oorgeplant moes word, maar steeds was opbrengste oor die algemeen goed.
“Daar word gevrees vir rypskade later in die seisoen as daar buite die planttydperk geplant word, maar in die onlangse tye het dit min voorgekom. Met die hoë insetkoste op die oomblik raak dit te duur om oor te plant en baie boere stel hulle plantery uit met die hoop dat die oormatige vroeë reën verby sal gaan.”
Wat ander bedrywe betref, sê Sihlobo die suikerrietaanplantings in KwaZulu-Natal en Mpumalanga het hoofsaaklik baat gevind by die goeie vogtoestande. Behalwe vir skade aan piesang- en makadamia-aanplantings in dele van Mpumalanga, was daar min skade weens die wind en reën aan vrugteboorde.
“In die veebedryf is daar toenemende risiko’s vir siektes, veral insek- en bosluisoorgedraagde siektes weens entstoftekorte. Breedweg gesien bly dit egter ’n gunstige seisoen vir landbou in Suid-Afrika.”
