Vooraanstaande Suid-Afrikaanse veeartse en ander dieregesondheidskenners het hul name bygevoeg tot ’n gesamentlike ope brief wat talle vorige oproepe herhaal dat die diere-entstofvervaardigingvermoë van die veel besproke Onderstepoort Biologiese Produkte (OBP) dringend gered moet word.
Die brief konsentreer op ’n lang reeks kwessies by die OBP wat die gesondheidstatus van Suid-Afrikaanse vee- en pluimveeproduksie in gevaar stel. Klik hier om die brief te lees.
Die opstellers van die brief skryf baie van die entstowwe wat die OBP vervaardig, is nêrens anders beskikbaar nie. Dit is onder meer entstowwe vir Afrika-perdesiekte, slenkdalkoors, bloutongsiekte, hartwater, anaplasmose, rooiwater en knopvelsiekte.
“As jy die afgelope paar jaar entstof nodig gehad het, sou jy ’n rukkie wag, maar kon ’n mate van aflewering verwag. Nou lyk dit of selfs vertraagde aflewerings tot stilstand gekom het. Die nuus versprei dat die OBP as ’n entstofmaatskappy in werklikheid ontbind is.”
Van die omvattende kwessies by die OBP wat in die brief geopper word, sluit in dat R500 miljoen wat die parlement in 2014 bewillig het vir die bou van ’n nuwe entstofaanleg wat ten volle aan regulasies sou voldoen, steeds nie vir die oorspronklik beoogde doel gebruik word nie; dat ’n veldtog deur sommige voormalige en huidige OBP-raadslede wat deur die minister van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling aangestel en deur OBP-personeellede en van hul vakbonde ondersteun word, daartoe gelei het dat dr. Baptiste Dungu, ’n toepaslik bekwame en toegewyde uitvoerende hoof van die OBP "summier geskors is"; en forensiese ondersoeke teen sommige voormalige raadslede en personeel wat van misdrywe by die OBP verdink word, “laat vaar” is.
Die briefskrywers skryf omdat die OBP se produksie van diere-entstowwe wat oënskynlik tot stilstand gekom het, kan die goeie somerreën wat onlangs oor ’n groot deel van Suid-Afrika geval en gevolglik gunstige toestande geskep het vir vektore wat dieresiektes kan versprei, kan 2022 ’n somber jaar vir Suid-Afrika se veeproduksiesektore wees.
“Die OBP benodig dringend behoorlike professionele bestuur om sy mandaat na te kom. Aanspreeklikheid moet afgedwing word. Die OBP het deursigtigheid nodig in die ondersoek na beweerde misdadige bedrywighede en onbevoegdheid. Die entstofstamme wat deur Onderstepoort Veterinêre Navorsingsinstituut met belastingbetalersgeld ontwikkel is, moet aan private maatskappye beskikbaar gestel word as die OBP nie die beskikbaarheid van entstowwe in die volgende drie maande kan waarborg nie. Dit is noodsaaklik vir die handhawing van vee- en dieregesondheid in Suid-Afrika en buurlande,” eis die briefskrywers.
Dr. Peter Oberem, een van die veeartse wat aan die brief geskryf het, sê Dungu se appèl teen sy skorsing is dus van die hand gewys. Dungu beoog egter nou om die saak na die kommissie vir versoening, bemiddeling en arbitrasie te neem.
Die brief se ander skrywers sluit dr. Pieter Vervoort, private veeartsenykundige konsultant en voormalige OBP-raadslid; dr. Leon de Bruyn, president van die Suid-Afrikaanse Veeartsenykundige Vereniging; mnr. James Faber, nasionale voorsitter van die Rooivleisprodusente-organisasie; dr. Alan Guthrie, direkteur van die perdenavorsingsentrum; dr. George de Kock, voorsitter van die internasionale wolhandel biosekuriteitswerkgroep en die Cape Wools-navorsingsadvieskomitee; dr. Alf Lategan, voorsitter van die Herkouerveterinêre Vereniging van Suid-Afrika (Ruvasa), dr. Faffa Malan, besturende direkteur van Ruvasa; mnr. Tshililo Ramabulana, voormalige voorsitter van die OBP-direksie; mnr. Christo van der Rheede, uitvoerende direkteur van Agri SA; prof. Ed Rybicki, direkteur van die Biofarmaboerdery-navorsingseenheid aan die Universiteit van Kaapstad (UK); prof. Anna-Lise Williamson, lid van die instituut vir aansteeklike siektes en molekulêre geneeskunde aan die UK; en mnr. Billy van Zyl, voorsitter van die Nasionale Wolkwekersvereniging.
