Die metaanalarm-en-reaksiestelsel (MARS) word bestuur deur die VN omgewingsprogram (UNEP) se internasionale metaanobservatorium (IMEO).
Die tegnologie sal groot pluime metaangas en ander sogenoemde brandpunte kan uitwys. Data wat ingesamel word, sal binne 75 dae vanaf waarneming openbaar gemaak word.
Nuus oor dié satellietgebaseerde stelsel is op die COP27-klimaatsberaad in Sharm el-Sheikh in Egipte bekend gestel.
Oor die klem op metaangas het UNEP se uitvoerende direkteur, dr. Inger Andersen, gesê: “Om metaangasuitsette te verminder kan ’n groot en vinnige verskil maak aan klimaatsverwarming omdat die gas vinniger as koolstofdioksied uit die atmosfeer verdwyn.”
Inligting wat danksy MARS ingesamel word, sal regerings help om wetenskaplik-gefundeerde beleid te skep. Maatskappye of bedrywe wat as grootskaalse metaangasvrystellers uitgewys word, sal kans kry om sake te beredder. MARS-vennote sal beskikbaar wees met tegniese kennis en werkbare voorstelle.
Danksy MARS se gereelde satellietbeelde sal UNEP ook kan verifieer of maatskappye eerlik is oor hoe baie metaangas hulle jaarliks produseer, en of hul pogings om dit te verminder met verloop van tyd enigsins ’n impak het.
Die projek word gefinansier deur die Europese kommissie, die Amerikaanse regering, die Globale Metaan-hub, en die Bezos-aardefonds. Dit word bedryf deur vennote soos die internasionale energie-agentskap en UNEP se koalisie vir klimaat en skoon lug.
Verantwoordbaarheid
Volgens dr. Kelly Levin, hoof van wetenskap, data en stelselverandering by die Bezos-aardefonds, bied die inisiatief groter deursigtigheid. Dit sal maatskappye en regerings meer verantwoordbaar kan hou.
Die energie- en vervaardigingsektor veroorsaak persentasiegewys die grootste volume klimaatsverwarmende metaangasse, met die landbousektor wêreldwyd wat vir ’n derde daarvan pa moet staan.
Op COP27 is talle paneelsessies reeds gewy aan die bydrae wat veral diere wat in batteryboerderye (sogenoemde factory farms) grootgemaak word, lewer tot die landbousektor se algehele vrystellingsvlakke. Betogers buite venues in Sharm el-Sheikh maak gereeld voorbrand vir plantgebaseerde pleks van vleisgebaseerde diëte weens die bydrae wat lewende hawe tot metaangasuitsette lewer.
Die interregeringspaneel oor klimaatsverandering (IPCC) sê huidige metaangasuitsette moet met minstens 30% verminder om te keer dat temperature teen 2030 met meer as 1,5 °C styg vanaf preïndustriele vlakke. Talle lande het hulself verlede jaar tot hierdie teiken verbind deur die globale metaanpakt by COP26 in Glasgow te onderteken. Suid-Afrika, die wêreld se 13de grootste produsent van kweekhuisgasse, was nie onder hulle nie.
Luidens ’n verslag deur Climate Transparency het Suid-Afrika se metaangasvrystellings alleen tussen 1990 en 2019 met 30% tot 61 metrieke ton koolstofdioksied-ekwivalente (MtCO2e) per jaar gestyg. Hierdie syfer neem net die bydrae daartoe deur die landbou-, rommel en energiesektore in ag, en nie dié van die bosboubedryf en ander grondgebruikers nie.
Die landbousektor is tans die grootste oorsaak van metaangas-uitsette in Suid-Afrika. Persentasiegewys het die sektor se bydrae egter met 23 persentasiepunte sedert 1990 gedaal, van 72% tot 49% in 2019.
Volgens mnr. Janse Rabie, Agri SA se uitvoerende beampte vir wetgewing en beleid, het veral die plaaslike kommersiële rooivleis-sektor oor die afgelope 20 jaar goed daarin geslaag om metaangasvrystellings te beperk. Dis uitgewys in Suid-Afrika se sewende nasionale kweekhuisgas inventaris-verslag 2000 tot 2017, wat deur die departement van bosbou, visserye en omgewingsake uitgereik is.
“Navorsing word voortdurend gedoen om voort te bou op die sektor se doeltreffendheid en omgewingsvolhoubaarheid ten opsigte van metaanvrystellings. Dit sluit aspekte soos effektiewe teling, kuddebestuur, weidingbestuur en voerformulering in.
“Verreweg ons grootste bron van kweekhuisgas-vrystellings (in die geheel) bly die mynbou- en energie-sektor, veral steenkool.”
Laai die Landbou.com-app af en lees jou landbounuus direk op die app. Dié app is beskikbaar in die Apple-, Android- en Huawei-winkels.
