Volgens die Nasional Landboubemarkingsraad het ’n kilogram uie die verbruiker in 2010 gemiddeld R8/kg gekos en in 2021 R10/kg, wat ’n 25%-toename verteenwoordig. ’n Uieprodusent in die distrik Ceres, een van die drie groot uie-produksiestreke in Suid-Afrika, het in 2010 R3,50/kg ontvang en in 2021 R4,50, wat ’n toename van 28,5% verteenwoordig. Die prys van diesel in 2010 was tussen R6,50/liter en R7,50/liter en vandag raak-raak daardie prys aan R20/liter. Dis ’n styging van nagenoeg 300%. Tesame met dit het kunsmis se prys het slegs vanjaar deur die dak geskiet. Dis maar twee van talle insetkostes wat die piepklein marge van groenteboere opvreet.
Om uiteindelike bankrotskap weens die krimpende marges te verhoed, is produsente genoodsaak om skaalekonomie na te jaag. Hoewel die prys van sommige insette met tot 300% toegeneem het, het produsente dit reggekry om hul produksiekoste goed in toom te hou, maar dit het steeds ver meer as bloot die inflasiekoers gestyg. Die plaashekprys van uie het van 2020 tot 2021 met 5,65% gestyg, presies gelykstaande aan inflasie. Die produsente moes dus hard werk om steeds winsgewend te kon boer, maar dit raak nou bykans onmoontlik om die stygings hoër as inflasie met meer doeltreffendheid en meer tonne per hektaar teen te werk.
Om alternatiewe oplossings vir die kosteknyptangprobleem te soek, het die produsente van Korkom, die uie-en-aartappelprodusente-organisasie van die distrik Ceres in die Wes-Kaap, besluit om ’n inligtingsdag op 23 Februarie aan te bied. As deel van die dag sal ’n paneelbespreking plaasvind.
Chris Burgess, uitvoerende redakteur van Landbouweekblad, sal die paneelbespreking lei. Die paneellede is dr. Johan van Deventer, voormalige besturende direkteur van Freshmark, mnr. Dawie Maree, ekonoom by FNB, en mnr. Jannie Moolman, uitvoerende hoof van Agri Wes-Kaap. Korkom het ook produsente van die ander twee groot uieproduksiestreke se produsente-organisasies, die Noord-Kaap-uieprodusente en Noordelike Uie-komitee genooi om die sessie by te woon.
Hou Landbouweekblad se sosiale media dop vir die hutsmerk, #OnsUieToekoms op 23 Februarie om regstreekse kommentaar uit die bespreking te volg. Daar sal op Landbou.com in en Landbouweekblad berig word oor die oplossings wat tydens die dag bespreek word.
Navrae: Suretha Deetlefs: e-pos: korkom@breede.co.za
