“Sitrusproduksie in Suid-Afrika het ’n groot sosio-ekonomiese waarde en impak. Dit is dus belangrik dat belanghebbendes, soos boere, kwekerye, internasionale reisigers, invoerders, navorsers en lede van die publiek, moet voldoen aan die land se fitosanitêre wetgewende raamwerk. Dit sal die invoer, vestiging en verspreiding van die siekte in Suid-Afrika en die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap verminder,” sê die departement van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling in ’n verklaring.
Die siekte, ook bekend as Huanglongbing (HLB), word veroorsaak deur die patogeen Candidatus Liberibacter asiaticus (Las), wat oorgedra word deur die vektor, die Asiatiese sitrusbladvlooi (ACP), Diaphorini citri.
Reeds in Afrika
Hoewel die siekte nog nie in Suid-Afrika aangemeld is nie, is dit reeds in ander Afrikalande aangeteken – die spesifieke stam in Ethiopië en Kenia, en die vektor in Kenia en Tanzanië.
Die departement waarsku dat besmette sitrusbome nie eetbare vrugte produseer nie, agteruitgaan en vrek, wat erge implikasies het vir Afrika se voedselsekerheid en die verlies van marktoegang weens die gevolglike afname in produksie.
Die departement het ’n HLB-bestuurskomitee in die lewe geroep wat bestaan uit Citrus Research International (CRI), die Suider-Afrikaanse Sitruskwekersvereniging en die Suid-Afrikaanse Sitruskwekeryevereniging. Die komitee is verantwoordelik vir ’n aksieplan, saam met ’n kommunikasiestrategie en ander nodige stappe, om vroeë waarskuwing, inperking en bekamping te bewerkstellig, ten einde die risiko te verminder dat HLB en ACP in Suid-Afrika vastrapplek kry.
Bestrydingsmaatreëls is ook in die Staatskoerant afgekondig in ooreenstemming met die Wet op Landbouplae (Wet 36 van 1983).
Die departement se strategiese plan behels ’n nasionale opname om die siekte asook die vektor vroeg genoeg op te spoor. Amptenare het reeds met hulle eweknieë in Kenia vergader om te bepaal hoe die siekte en vektor vorentoe bekamp sal word.
Gereed
Die Landbounavorsingsraad (LNR) sê in ’n verklaring sy tropiese en subtroptiese afdeling is gereed om, met die samewerking van die departement en die CRI, toetse te doen om te onderskei tussen Las en Liberibacter africanus (Laf), wat die Suid-Afrikaanse sitrusvergroening veroorsaak.
Aangesien hul simptome dieselfde is, is dit belangrik om vinnig tussen die twee te kan onderskei deur molekulêre tegnologie. Só kan verseker word dat indien HLB Suid-Afrika binnekom, die nodige stappe gedoen kan word om verspreiding te beperk.
Laf is reeds sedert die 1920’s aan Suid-Afrikaanse sitrusboere bekend. Die vektor wat Laf kan oordra, Trioze erytreae, kan ook Las oordra. Dit beteken dat Las sonder die teenwoordigheid van die Asiatiese sitrusbladvlooi kan versprei.
