Muf op ruvoer moet beperk word, want dit hou ’n risiko vir koeie in. Die swamme kan onder meer aborsies veroorsaak. Om muf te beperk, moet ses lae plastiek gebruik word en nie die tradisionele vier lae nie, sê hy. Plastiek moet ook nie te veel uitgerek word nie – hoogstens 70%.
Voorts moet die lae plastiek goed aan mekaar kleef. In hul eksperiment is bevind dat ses lae plastiek drie keer meer lugdig is as vier lae. As die plastiek vir die toedraai van bale R1 200 per rol kos en ses lae plastiek word omgesit, sal een rol 20 bale toedraai (24 draaie). Die plastiekkoste is dan R60 per baal of R300 per ton droëmateriaal.
Die plastiekkoste daal tot R40 per baal, of R200 per ton, as vier lae plastiek (16 draaie) gebruik word. Die vraag is nou of R100 per ton droëmateriaal geregverdig is. ’n Nuwe soort plastiek, Silostop, is glo meer lugdig, maar dit word ingevoer en kos meer.
In hul eksperiment het Robin en sy span verliese by en muf op rondebaalkuilvoer met vier of ses lae konvensionele plastiek of vier lae Silostop bepaal. Raaigras is in Desember 2016 op die drieblaarstadium gesny en tot 45% droë massa verwelk.
Bale is genommer en gemerk en as volg getoets: - Vier lae Raniwrap – twaalf bale waarvan ses vir ses maande opgeberg is en ses vir nege maande opgeberg is. - Vier lae Silostop met dieselfde hoeveelheid bale en opbergingstye. - Ses lae Raniwrap met dieselfde behandeling.
As kontrole is 12 bale met ’n kuilvoerboor tot op 200 mm en 400 mm geboor om ’n verteenwoordigende monster van die materiaal te kry. Dit is gedoen om die droë massa en mineraalinhoud te bepaal voor die bale toegedraai is.
Die bale is geweeg, ses maande lank opgeberg en toe oopgemaak, waarna die muf aan die buitekant van die bale bepaal is. Die droë massa en pH van al die bale was laag genoeg vir preservering. Die bale se gewig was min of meer gelyk en die persentasie verlies was minder as 1,7.
Die oppervlakte van muf op bale was hoër by die bale met vier lae as by die seslaagbale. Vier lae Silostop het dieselfde resultaat as die bale met ses lae konvensionele plastiek gelewer. In dié geval was daar egter verwering weens sonblootstelling.
Robin sê in ’n proef in Pole is twee, vier, ses en agt lae plastiek vergelyk. Dié bale het onderskeidelik 50%, 21%, 10% en 2% muf aan die buitekant gehad. Robin se finale bevinding is dat bale met ses lae plastiek toegedraai behoort te word.
Vier lae van die nuwe Silostop toon belofte, sê hy, maar in die Suid-Afrikaanse son is UV-weerstand ’n bekommernis. Een ding wat hy nie genoeg kan benadruk nie, is dat boere moet seker maak dat bale reg toegedraai word.
“Maak seker dat die laaste draai nie gemis word nie omdat dit die lugdigtheid van die baal benadeel.”
*GWK is 'n trotse borg van die program Landbouweekliks, wat Dinsdae om 19:30 op VIA (kanaal 147) uitgesaai word.
*PROMOSIE*
