Boere is nou sat daarvoor dat die skuld vir Suid-Afrika se mislukte grondhervormingsproses telkens op hul “planloosheid” gepak word, het mnr. Johannes Möller, voorsitter van Agri SA, in ’n persverklaring gesê.
Möller het ná die debatvoering tydens die Departement van Landelike Ontwikkeling en Grondhervorming se voorlegging van sy begroting in die Parlement verwys. Volgens hom het die departement steeds nie met werkbare planne of implementeringstrategieë vorendag gekom nie.
“Agri SA werk nou saam metdie Nasionale Beplanningskommissie ten opsigte van grondhervormingsmodelle.”
Möller sê die beredenering in dié verband “berus op so ’n lae vlak van ingeligtheid dat gegronde argumente tot die teendeel kwalik dié spesifieke mikpunt gaan bereik.
“Hoekom bestaan daar ’n skuldlasverhouding van nagenoeg 60% op grond en vaste verbeterings as dit gesteel is? Beteken die feit dat plaaseenhede afgeneem het van 118 000 in 1950 tot die huidige aantal van nagenoeg 40 000 dat boere dit ook van mekaar ‘gesteel’ het? Dit is algemene kennis dat ongeveer 5% van plaasgrond jaarliks verhandel.
Dit beteken dat die totale oppervlak van alle plaasgrond in Suid-Afrika oor die afgelope 20 jaar verkoop is. In die ‘era van demokrasie’ was die grondmark dinamies op grond van verhandeling en nie gekenmerk deur sogenaamde diefstal nie,” sê hy in die verklaring.
Möller sê die beleidsomgewing oor grondhervorming word tans gekenmerk deur botsende uitsprake van politieke leiers, ooglopend swak koördinasie van beleidstandpunte en duidelik swak kommunikasie oor die aangeleentheid.
“Dit is onmoontlik om te midde van restitusie en die verwante grondeise-prosesse wat vir ’n verdere vyf jaar sal voortduur, sinvol te vorder met grondhervorming, aandeelhouerskemas, die verbandhoudende voorstelle in die Nasionale Ontwikkelingsplan en swart ekonomiese bemagtiging.”
Volgens hom is dit nie slegs die landbou, plaasgrond en boere wat ter sprake is nie, maar die aanvaarbaarheid van Suid-Afrika as ’n bestemming vir belegging.
Hy verwys spesifiek na die swaard van afskalings in die kredietgradering wat voortdurend oor Suid-Afrika se kop hang.
“Namens Agri SA bevestig ek kommersiële landbou se verbintenis om van grondhervorming en transformasie van die sektor ’n sukses te maak en herhaal die aanbod om saam met die Regering en ander belanghebbendes prakties daaraan uitvoering te gee. Ons aanvaar egter nie beskuldigings van planloosheid binne ’n omgewing wat planne onmoontlik maak nie,” sê hy.
