Tot 55 mm is Vrydag op wynplase in die Stellenbosch-area aangeteken nadat donderbuie douvoordag op 27 Januarie begin val het. Sporadiese buie het ook die res van dié Vrydag voorgekom.
In die Aan de Doorns-omgewing, naby Worcester, het boere tot 20 mm reën gekry. “Hier het Vrydag ’n helse bui deurgetrek wat so ’n streep reën gegooi het. Op een deel van die plaas het ons 20 mm gemeet en by die huis so 10 mm,” vertel mnr. Erhard du Toit van die plaas Rooiberg, naby Worcester.
“Ons is baie dankbaar vir die reën. Hier het nou die dag ’n paar druppels geval, maar dit het nie eers die stofpad natgemaak nie. Voor dit het dit die winter laas gereën. By ons is dit blerrie droog op die oomblik. Ons is al 10% gesny op ons wateronttrekking uit die Breërivier. Wat ons damvlakke betref het ek dit nog nooit so leeg gehad die tyd van die jaar nie,” sê Du Toit, wat die week begin pars.
Heerlike reën
Mnr. Nico Grobler, keldermeester van Eikendal naby Stellenbosch, sê hul reënmeter het vol gereën. “Ek skat dit het tussen 40 en 50 mm gereën. Dit sal baie boere, wat aggressief moet besproei, nou ’n week of wat verligting gee, want dit sal amper 5 cm water in die grond wees. Dink net wat dit vir ons damvlakke sal beteken.”
Verskeie plase het al begin druiwe pars, maar Grobler is nie besorg oor siektes, soos vrot, wat ná die reën kan voorkom nie. “Reën is altyd welkom. Ons het reeds begin oes, maar hier is genoeg wind om die druiwe af te droog, so ek is nie nou bekommerd oor siektes nie.”
Du Toit gaan ook nie wakker lê oor siektes nie. “Vir die siektes kan jy nog spuit, maar jy kan nie water spuit nie. Hier en daar sal seker ’n bietjie vrot voorkom, maar dis nie naastenby ons grootste probleem nie.”
Wes-Kaapse damme
Enkele dae gelede was die Wes-Kaap se damme minder as 40% vol. Die Theewaterskloofdam, waaruit talle wynboere besproei, het minder as 35% water gehad.
In die Paardeberg-area het die hemelsluise egter toe gebly. “Ons het net foto’s van al die reën van ons vriende op Stellenbosch gekry,” vertel mnr. Eben Sadie van The Sadie Family Wines. “Ons het net 3 mm gehad en al wat dit doen is om die onkruid te laat groei.”
Volgens hom kry boere in die omgewing tans uiters swaar. “Van die boere in die Paardeberg-vallei het vanjaar net 280 mm reën gehad en ander 300 mm. Die vorige jaar was dit dieselfde, so ons het binne twee jaar se tyd een hele jaar se reënval verloor.”
Almal is benoud
“Op plekke soos Robertson, Vredendal en Franschhoek is baie waterdaende areas, so besproeiing maak deel uit van die modus operandi. As dit hier nie reën nie, het boere nie oeste nie. En ons het nou twee klein oeste agter die blad. Ek dink almal is benoud, want hier is ’n klomp boere wat nie nog ’n jaar finansieel gaan byhou nie. Dis nou maar waar ons is. Dis eintlik baie tragies.”
Hulle is tans besig om ’n dam te bou en hy sê hulle werk sowat 7 m diep. “Die grond is poeierdroog. Die grondwatertafel is uitgeput.”
Ook mnr. Nicholas Pentz, eienaar van Grootte Post-wynkelder naby Darling, sê hulle het geen reën gehad nie. “Hier was ’n strook wat tussen 10 en 25 mm gehad het, maar dele van Darling het niks reën gekry nie. Ons kon regtig doen met die reën, want verlede jaar het ons net 60% van ons reënval gehad en die jaar voor dit net 50%.”
