’n Navorsingsverslag oor voorgestelde toltariewe in Gauteng, het bevind dié tariewe is buitensporig, sê AfriForum. Luidens ’n mediaverklaring het mnr. Mike Schussler, ’n ekonoom, die verslag met die samewerking van die organisasie opgestel.
Die verslag bevind: “Die boukoste wat per kilometer aan dié tolpadprojek bestee is, is 106% tot 228% duurder as die boukoste per kilometer van vergelykbare internasionale padverbeteringsprojekte.”
Die verslag is Dinsdag (5 April), in Midrand voorgelê aan ’n ministeriële komitee, wat openbare voorleggings oor die voorgestelde toltariewe moet aanhoor. Die volledige verslag is hieronder beskikbaar.
Stel ondersoek in
Die verslag stel ’n onafhanklike ondersoek na die boukoste vir die verbetering van paaie in en voer aan dat “dit onvanpas sou wees” om padgebruikers en verbruikers vir dié koste verantwoordelik te hou.
Vanuit die landbousektor is die tariewe ook gekritiseer. Kommer is uitgespreek oor die invloed wat dit op die boer se sak sal hê, asook die invloed wat dit op verbruikers sal hê wat uiteindelik weer verhoogde pryse sal moet absorbeer. Die verslag bepaal dat die prys van, byvoorbeeld, brood in Gauteng met 2% sal styg om verhoogde koste te dek.
R100 miljoen te veel?
“In die verslag word ook bevind dat die maandelikse inkomste van R300 miljoen wat die Suid-Afrikaanse Nasionale Padagentskap (Sanral) luidens die organisasie se eie konserwatiewe beramings uit Gautengse toltariewe sal ontvang, aansienlik meer is as die R193 miljoen wat maandeliks benodig word om die projek se koste van R20 miljard oor 20 jaar te finansier,” lui die verklaring.
Die nasionale paaie in Gauteng maak slegs 4,5% van die totale lengte van die nasionale padnetwerk uit, maar na verwagting moet die tolpaaie teen 2012 tot 62% van van Sanral se inkomste verskaf.
Regulering
Die verslag stel voor dat ’n regulerende liggaam op die been gebring word om toltariewe te reguleer en die uitbuiting van padgebruikers en verbruikers te voorkom.
Mnr. Kallie Kriel, die uitvoerende hoof van AfriForum, sê die tariewe moet dramaties verlaag word en BTW moet nie op die tariewe gehef word nie. “Dit sou net billik wees, aangesien die nuwe verbeteringsprojek vir hoofweë in Gauteng deur eksterne lenings gefinansier word."
"Daar word dus nie ? sent uit die staatskas daarvoor gebruik nie, terwyl motoriste wat tolpaaie gebruik, nou vyfvoudig belas word deur inkomstebelasting, brandstofheffings, motorlisensies, tolgeld en die BTW wat hulle op tolgeld moet betaal.”
5 April 2011
