'n Invoertarief van tussen 13,9% en 45% sal die beste manier wees om die speelveld tussen plaaslike en buitelandse hoenderprodusente gelyk te maak, sê 'n kenner van die bedryf.
Dit sal Suid-Afrikaanse produsente vergoed vir die feit dat hul voerkoste hoër as hul buitelandse mededingers s'n is, en omdat hulle nie soos hul mededingers subsidies kry nie, sê mnr. Izaak Breitenbach, sakekonsultant in die landbou en voedselverwerkingsbedryf.
'n Voorlopige beskermingstarief van 13,9% geld tot 3 Julie op alle ingevoerde hoenderstukke aan die been uit die Europese Unie (EU) en die Kommissie vir Internasionale Handelsadministrasie (Itac) moet voor dan oor 'n finale tarief besluit.
Die Ekonomiese Vennootskapsooreenkoms tussen die EU en die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap maak voorsiening daarvoor dat 'n land 'n bedryf tydelik met so 'n tarief kan beskerm. Die hoenderbedryf verdien beskerming, want hy is die slagoffer van strukturele probleme, sê Breitenbach. Dit sou “selfmoord” wees om dié grootste landboubedryf met sy groot rol in voedselsekerheid, as verbruiker van mielies, en as werkskepper, op te offer.
Breitenbach was vroeër besturende direkteur van Afgri Pluimvee en tot September verlede jaar, toe hy sy eie konsultasie-onderneming begin het, senior besturende direkteur van Afgri se voedselverwerkingsafdeling.
Klimaat en subsidies
Hy sê weens Suid-Afrika se semi-woestynklimaat is die plaaslike bedryf se voerkoste hoër as dié van produsente in invoerlande. Verlede jaar was veral erg, omdat die mielieprys weens die droogte en die verswakking van die rand met tot 180% gestyg het.
Breitenbach sê Suid-Afrikaanse produsente behaal goeie voeromset en is volgens 'n Nederlandse studie die vyfde mededingenste bedryf in die wêreld. Drie jaar gelede was produksiekoste in Europa R23,50/kg, maar Nederlandse maatskappye kon weens 'n uitvoeraansporingsmaatreël agterkwarte teen sowat R16,50/kg in Suid-Afrika invoer. Dit beteken dit was 'n gesubsideerde produk, sê Breitenbach.
Benewens sulke uitvoeraansporings geld subsidies van tot 70% in die Europese graanbedryf. “Volgens my raming is produksiekoste in Suid-Afrika, vir 'n heelhoender, nou tussen R18,50/kg en R20,50/kg.”
Uitvoer
Die plaaslike bedryf word aangemoedig om uit te voer om volhoubaar te wees. Breitenbach sê egter die bedryf kon weens fitosanitêre vereistes nog nooit na Europa, Amerika en Brasilië uitvoer nie.
“Suid-Afrikaanse hoenderprodusente voldoen aan die streng biosekuriteit of siekteprotokolle van al dié lande, maar die pluimvee-omgewing búite kommersiële produsente se hoenderhuise voldoen nie.
“Agterplaas-pluimveeproduksie keer dat Suid-Afrika aan die fitosanitêre vereistes van dié belangrike markte kan voldoen.” Midde-Oosterse lande is die enigste moontlike uitvoerbestemmings, maar dit is makliker gesê as gedaan, omdat hul vereistes die hele tyd verander.
