'n Oos-Kaapse melkkoper het sy winterprysverhoging van 40c aan melkboere teruggetrek nadat supermarkgroepe geweier het om hoër produkpryse aan verbruikers deur te gee.
Kleinhandelaars het glo in die onderhandelings met Woodlands Dairy van Humansdorp gesê hulle sal eerder langlewemelk invoer as om hul winkelrakpryse te verhoog.
Melkboere elders in die land vrees dieselfde kan met húl verwagte winterverhogings gebeur. Mnr. Lex Gutsche, uitvoerende hoof van Woodlands, sê hulle het 'n verhoging van 40c beplan om mededingend te bly en omdat 'n verhoging dié tyd van die jaar gebruiklik is.
Wou nie verhoging gehad het nie
Woodlands se hoofkliënte wou egter geen prysverhoging aanvaar nie, weens onder meer die trae ekonomie, die druk waaronder verbruikers is, en die verwagte groot mielie-oes en laer mieliepryse.
Gutsche sê hy het boere vooraf gewaarsku hy is bekommerd oor die vlak van die verhoging.
Relatief hoë plaashekpryse en lae mieliepryse in die eerste helfte van 2015 het tot oorproduksie gelei, waarna plaashek- en verkoopspryse in die tweede helfte getuimel het.
2016 was hersteljaar
“ 'n Groot deel van 2016 was 'n hersteljaar vir die bedryf, maar tesame met die hoë mieliepryse was dit 'n uiters tawwe jaar,” sê Gutsche.
“Hoewel boere in 2016 weens hoë voerkoste gely het, voel ek die sekondêre bedryf het 'n billike prys vir melk betaal. Dit is die melk-tot-voerprysratio wat uit balans is.
“ 'n Verlaging in mieliepryse sal hopelik in die nabye toekoms verligting bring en hopelik nie tot verdere verlagings in verkoopspryse lei nie.
“As 'n maatskappy streef ons daarna om altyd 'n billike, mededingende prys vir melk te betaal. Ons gee om vir ons boere en omdat ek self 'n melkboer is, is ek altyd bewus van heersende druk wat boere ervaar,” sê Gutsche.
Dis tragedie
'n Woodlands-boer beskryf die terugtrekking van die verhoging as “ 'n tragedie” en sê boere is baie emosioneel daaroor.
“Van die boere het reeds reëlings met banke getref op grond van die verwagte verhoging.” Die omgewing ervaar een van sy ergste droogtes nog. Boere moet bogemiddelde hoeveelhede voer koop.”
Hoewel voerpryse nou laer is as verlede jaar, betaal boere nog af aan skuld weens verlede jaar se hoë voerpryse, sê hy.
Slegte nuus
Dr. Chris van Dijk, uitvoerende hoof van die MPO, sê sou verwerkers nie nou pryse verhoog nie, sal dit slegte nuus wees vir melkprodusente wat veral die afgelope twee jaar onder aansienlike finansiële druk is weens onder meer lae produsentepryse, hoë insetkoste en die ergste droogte in dekades.
Produksietoestande is wel vanjaar in die algemeen beter danksy reën en voerpryse wat begin daal het. Swaar neerslae in groot dele van die land verhoog egter die risiko vir siektes.
Boere het in Februarie gemiddeld R4,70/liter ontvang, terwyl die MPO bereken hulle behoort minstens R5,50/liter te kry om winsgewend te kan boer.
