Berigte van ’n vermoedelike herfskommandowurm-plaag is nou ook vanaf besproeiingboere uit die noorde van Namibië ontvang, sê prof. Johnnie van den Berg, entomoloog aan die Universiteit van Noordwes.
Hy is hoof van die plantbeskerming-navorsingstroom aan die universiteit, en lid van ’n groep wetenskaplikes wat in geïntegreerde plaagbeheer spesialiseer. Hulle is ten nouste betrokke by die proses om wetenskaplik te bevestig of die wurms wat die laaste weke op heelparty Suid-Afrikaanse plase skade aangerig het, wel soos vermoed word die indringer herfs-kommandowurm is.
Teen Woensdag, 1 Februarie, is nog geen amptelike taksonomiese bevestiging van owerheidskant ontvang nie.
Wurms in Namibië
Van den Berg sê egter visueel lyk die Namibiese wurms presies net soos die herfs-kommandowurm. Hy verduidelik dat die wurms wat hulle versamel het, eers die motstadium moet bereik voordat die spesie met sekerheid taksonomies geïdentifiseer kan word. Die wurms het reeds in papies verander, en almal wag nou in groot spanning op die motte om daaruit te verskyn.
Hy sê verspreiding in Suid-Afrika blyk veral in die noorde van Limpopo en onder die Laeveld van Mpumalanga se suikermielieboere te wees. Berigte van ’n wurmplaag is ook uit Delareyville ontvang en vanaf ’n suikermielieboer by Piketberg. Die omvang van die skade wissel, van minimale blaarskade tot algehele verwoesting.
Dis in 2016 die eerste keer in Wes- en Sentraal-Afrika opgemerk.
Dringende optrede gevra
Intussen het die DA die landbou-minister, mnr. Senzeni Zokwana, in ’n dringende brief gevra dat ’n omvattende rampbestuursplan opgestel moet word. “Berigte uit Malawië, Zambië en Zimbabwe het die verwoesting beskryf wat kommandowurms aan mielie-oeste kan aanrig, en Suid-Afrika het ’n plan van aksie nodig om ’n moontlike voedselsekuriteit-ramp af te weer,” sê me. Annette Steyn, die party se skadu-landbouminister.
Sy sê herfs-kommandowurms het reeds 70% van die oeste in dele van Zimbabwe vernietig, 100 000 ha in Zambië, en 2 000 ha in Malawië. Steyn is bekommerd dat mielie-uitvoere stopgesit sal moet word as dit wel bevestig word dat daar herfs-kommandowurms in Suid-Afrika is.
Mnr. Jan Hendrik Venter van die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye se afdeling wat uitheemse plaagspesies behartig, stem egter nie hiermee saam nie, omdat Suid-Afrika se mielie-uitvoer uit droë pitte bestaan.
Departement staan reg
Hy het al vroeër die versekering gegee dat sy departement reg staan om boere te help om die doeltreffendste en omgewingvriendelikste beheerplan uit te werk.
Hy vra boere wat enige verdagte wurms op hul plase of in hul lande sou opmerk, om hom dadelik by 072 348 8431 of 012 319 6384 te bel.
Dr. Gerhard Verdoorn, plaagbeheerkundige van Croplife SA, kan ook gekontak word, by 082 446 8946 of nesher@tiscali.co.za.
