Mnr. Gwede Mantashe, minister van minerale hulpbronne en energie, die petro-chemiese maatskappy Shell en Impact Africa, ’n private maatskappy wat vir olie en gas prospekteer, het aansoek om verlof tot appèl ingedien teen die tersydestelling van Mantashe se toestemming vir seismiese ondersoeke langs die Wildekus van Suid-Afrika.
In Julie het regter Selby Mbenenge, die Oos Kaapse regter-president, bevind die departement van minerale hulpbronne en energie het onwettig aan Shell en Impact Africa die toestemming vir seismiese toetse gegee en dit ter syde gestel.
In ’n hersieningsverhoor op 1 September het ’n volbank regters in die Oos-Kaapse hooggeregshof bevind dat die besluit om prospekteerregte toe te staan en die gevolge daarvan nie met geaffekteerde gemeenskappe bespreek is nie.
Die hof het die besluit om prospekteerregte toe te staan summier ter syde gestel op grond daarvan dat die prosedure wat gevolg is, onregverdig was.
Die hof het ook daarop gewys dat die besluit om toestemming te verleen nie faktore soos klimaatsverandering en plaaslike mense se reg tot voedsel oorweeg het nie.
Die toestemming wat Mantashe se departement gegee het, ignoreer ook die bepalings van die Wet op Geïntegreerde Kusbestuur (Wet 24 van 2008) en slaag nie daarin om geleenthede vir voorheen benadeelde mense te skep om aan die mineraal- en petroleumbedryf deel te neem soos vereis nie.
Kortom, die departement het na die belange van Shell en Impact Africa omgesien ten koste van die mense van die Wildekus en hul regte.
Die saak is voor die hof gebring deur verskeie belangegroepe van vissersgemeenskappe tot nie-regeringsorganisasies wat hulle op die klimaat en natuurbewaring toelê.
Hof is ‘verkeerd’
Shell, Impact Africa en die minister dring in hul aansoek tot verlof om appèl egter daarop aan dat die publiek voldoende kennis van die toestemmingsbesluit ontvang het en dat die hof te lank gewag het om die besluit ter syde te stel.
Hulle meen ook die hof is verkeerd in sy aanname dat prospektering ’n stap in die proses tot produksie en ontbranding van olie en gas is.
Die hof moes volgens hulle ook nie spesialisverslae oor die nadelige gevolge van seismiese ondersoeke op die omgewing oorweeg het nie.
“Die hooggeregshof in Makhanda het reeds bevind dat Mantashe partydig opgetree het in die guns van Shell en Impact Africa,” sê mnr. Cormac Cullinan van Cullinan & Associates, een van die regsfirmas wat die appèlaansoek teenstaan.
“As ons werklik ’n einde aan beurtkrag wil maak, kan ons nie meer as ’n dekade wag vir duur, skadelike megaprojekte om op dreef te kom nie. Energiemodelle wys duidelik dat hernieubare energie die vinnigste en goedkoopste manier is om broodnodige kapasiteit tot die nasionale kragnetwerk toe te voeg.”
Laai die Landbou.com-app af en lees jou landbounuus direk op die app. Dié app is beskikbaar in die Apple-, Android- en Huawei-winkels.
