Suid-Afrika volg nie die wêreldneiging van groter wordende boerderye nie want dit fokus te veel op die vestiging van kleinboere, sê prof. Herman van Schalkwyk, landbou-ekonoom en rektor van die Universiteit van Noordwes se Potchefstroom-kampus.
Hy was een van die sprekers tydens ’n internasionale seminaar op die kampus oor die bydrae van maatskaplike entrepreneurskap tot volhoubare landbou in Suider-Afrika.
’n Boek, From Technology Transfer to Intercultural Development, wat onder die vaandel van die Internasionale Instituut vir Ontwikkeling en Etiek (IIDE) gepubliseer is, is ook tydens die geleentheid bekend gestel.
Volgens Van Schalkwyk is ’n verdere teenstelling met die wêreldneiging die feit dat dié boere wat wel ál groter raak, ál minder sake op plattelandse dorpe doen. Dít lei tot die agteruitgang van plattelandse dorpe.
Van Schalkwyk sê hy het onlangs aan ’n Amerikaanse regeringsbeampte gevra of hulle ooit die speelveld van die landbou gelyk sal maak. “Hy’t gesê nooit nie, want hulle wil verstedeliking teenwerk.”
Oplossing
Van Schalkwyk meen ’n “spesiale, doelgedrewe voertuig”, wat “sake rakende die landbou kan koördineer”, is nodig.
Hy sê wantroue bestaan tussen die verskillende afdelings in die bedryf, soos kleinboere wat nie die Regering vertrou nie, of kleinboere en kommersiële boere wat mekaar nie vertrou nie, of kommersiële boere wat die Regering of landbou-ondernemings wantrou – dus sal so ’n liggaam aandag kan skenk aan die situasie van wantroue en gebrekkige samewerking binne die sektor.
Verder meen Van Schalkwyk maatskaplike strukture op provinsiale en nasionale vlak het ook ’n groot rol om rondom voedselsekerheid te speel.
Syfers van Statistiek SA dui volgens Van Schalkwyk aan dat oor ’n tydperk van 10 tot 15 jaar die prys van basiese voedsel vir 30% van die armstes van die armes van 29% van hul inkomste tot 36,4% van hul inkomste toegeneem het.
Daarenteen het basiese voedselpryse vir 30% van die rykste individue van 2,3% tot 2,9% van hul inkomste gestyg. Dié pryse sluit nie-alkoholiese drankies in.
20 Maart 2012
