Eskom het in dieselfde aansoek gevra vir ’n verdere verhoging van 22,5% vir die 2024-’25-boekjaar, maar Nersa het 12,74% vir dié boekjaar toegestaan.
“Die verhogings is hoogs onbekostigbaar en kom op blatante plundery neer,” meen mnr. Kempen Nel, besproeiingsboer en voorsitter van Vrystaat Landbou se komitee vir kommersiële sake.
“Munisipaliteite wat Eskom miljarde skuld – R56 miljard waarvan die grootste gedeelte vanuit die Vrystaat kom – bly die grootste sondaars, maar hulle word toegelaat om hul herverkoopsheffings op Eskomkrag met dieselfde persentasie te verhoog.
“Dit is ’n verdere doodskoot vir inwoners van landelike gebiede. Vrystaat Landbou, deur Agri SA as vriend van die hof, staan die Suid-Afrikaanse vereniging vir plaaslike regerings (Salga) se hofaansoek teen dat munisipaliteite die herverkoopsdiensverskaffers moet word in landelike gebiede waar Eskom reeds direk aan boere krag verkoop.”
Nel sê Vrystaat Landbou het in sy voorleggings aan Nersa lankal gewaarsku dat landelike huishoudings en nie-energie-intensiewe boerderye die drumpelpunt vir oorskakeling na alternatiewe energiebronne bereik het.
“Verder is ’n massiewe bedrag deur boere bestee vir ondersteuningsoplossings waar nie sonder energie gegaan kan word nie, soos veiligheidstoestelle of om melktenke, pakhuiskoelkamers en vrieskaste vir bewerkte vleis, koel te hou sodat voedsel vars en gesond gehou kan word vir die verbruiker.
“Boere bly prysnemers en die toename in onbeplande, gedwonge uitgawes weerhou beleggings in nuwe tegnologie en toerusting om boerderye doeltreffender en volhoubaar, asook voedsel meer bekostigbaar te maak.”
Hy sê Eskom se toenemende onbetroubaarheid raak veral besproeiingsboerdery op ’n kritieke groeiperiode wanneer deur die nag besproei moet word.
“Sonkrag kan gedurende die dag gebruik word, maar die batterye om alternatiewe energiebronne, of self Eskom se krag, op te berg vir wanneer dit benodig word, bly onbekostigbaar.
“Benewens die belaglike kosteverhoging van krag is die onbetroubaarheid van kragvoorsiening ’n verdere groot gevaarlig vir voedselsekerheid.”
Mnr. Christo van der Rheede, uitvoerende direkteur van Agri SA, sê die verhoging is ’n slag vir die landbousektor. “Voeg daarby die stygings in rentekoerse die afgelope twee jaar, stygings in verskepings-, verpakkings-, kunsmis- en dieselkoste, verhoogde uitgawes ten opsigte van die aankope van kragopwekkers, sonkragstelsels, sekuriteitskameras en ander uitgawes, kom die volhoubaarheid van landbou onder toenemde druk.
“Verder is dit een ding om van verbruikers te verwag om 18,65% op te dok, maar wat van die R60 miljard wat munisipaliteite en Soweto aan Eskom skuld? Beurtkrag het ook ’n verwoestende impak op baie boere se produksie. Gaan ’n 18,65% ’n oplossing vir hierdie krisis bied?”
Laai die Landbou.com-app af en lees jou landbounuus direk op die app. Dié app is beskikbaar in die Apple-, Android- en Huawei-winkels.
