Transnet het Maandag aan sy kliënte bevestig dat kuberkrakers op die maatskappy se IT-stelsel toegeslaan het. As gevolg daarvan is force majeure op al sy haweterminale verklaar wat enorme agterstande in die invoer en uitvoer van goedere, onder meer landbouprodukte, soos sitrus, wyn en vleis, skep.
Chadwick sê al slaag die sitrusbedryf daarin om uitvoer vanaf hawens in buurlande, soos Mozambiek, te versend, sal dit nie die probleem oplos nie. “Daar is ’n aantal vereistes by verskeie markte met betrekking tot inspeksies deur die departement van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling, asook die raad vir toesig op die uitvoer van bederfbare produkte, wat moeilik sal wees om by ’n hawe in ’n buurland te doen. Ons sal dus nie na lande soos die Europese Unie, China, Suid-Korea of Japan kan uitvoer nie.
“Ons is dus taamlik beperk met waarheen ons vanaf Maputo-hawe sou kon uitvoer. Dit is nie ’n plan wat die probleem sal oplos nie, maar dit sal die druk op die Durbanhawe verlig.”
Transnet het aangedui dat sy IT-stelsel moontlik eers Vrydag 30 Julie weer aanlyn sal wees. “Ons hoop dat Transnet die probleem teen die einde van die week of selfs môre sal kan oplos. Hoe langer dit duur om ’n oplossing te vind, hoe meer opeenhopings is daar,” sê Chadwick.
“Dit is vir sommige kwekers onmoontlik om nie te oes nie aangesien die vrugte dan aan die boom vrot en nie meer vir uitvoer geskik is nie. Hulle móét dus oes. Gelukkig is dit tans taamlik koud, ook in Durban, en die gehalte van die vrugte sal behou word, solank dit nie té lank opgeberg moet word nie.”
Chadwick sê wanneer Transnet weer aanlyn is, sal die agterstand wat oor die afgelope week ontstaan het uit die weg geruim moet word met vragte wat nie net gelaai moet word nie, maar ook afgelaai moet word. “Transnet se haweterminale sal ’n interessante plek wees om te wees wanneer die stelsel weer aanlyn is, want dit gaan baie bedrywig wees.”
Chadwick raai kwekers aan om sover moontlik nie verder te oes nie en met hul logistieke diensverskaffer kontak te maak om bevestiging te kry voor hulle verder oes. Daar is volgens hom alternatiewe kanale beskikbaar, soos om vragte op konvensionele skepe te laai wat nie deur Transnet gediens word nie, wat uitvoerders in staat sal stel om hul vrugte by die mark te kry sodat hulle nie hul markaandeel verloor nie.
Hy sê vanweë die onlangse onluste en die kuberaanval moes oesskattings afwaarts aangepas word. “Ons is reeds besig met die oes van Valencia-lemoene, ons grootste kommoditeit. Daar is aanduidings dat vanjaar se lemoene kleiner is en ons dus minder kartonhouers sal kan vul.”
Intussen is Transnet se Navis-stelsel vir besprekings en die verwerking van vrag weer by alle hawens aanlyn. Invoerders en uitvoerders kan dus vraghouers weer aanlyn bespreek.
