As deel van die suikermeesterplan wat onlangs gesamentlik deur me. Thoko Didiza, minister van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling, en mnr. Ebrahim Patel, minister van handel, nywerheid en mededinging, onderteken is, het nywerheidsverbruikers, verwerkers en kleinhandelaars hulself tot ’n drie jaar lange minimumverbruiksooreenkoms verbind. Dit behels dat 80% van hul suiker in 2021 vanaf Suid-Afrikaanse boere en meulens sal kom. In 2023 sal dit tot 95% styg.
Die doel van hierdie strategie is om die plaaslike suikerwaardeketting te integreer, vertikale vennootskappe te bewerkstellig en die bedryf só van ondergang te red.
Die meesterplan is op 16 November deur Didiza en Patel onderteken. Die bedryf gaan al etlike jare lank onder ernstige probleme, soos droogtes, toenemende goedkoop invoer, ’n afname in produktiwiteit, asook ’n afname in die verbruik van suiker gebuk. Die meeste boere het reeds na ander bedrywe begin oorskakel of uitbrei, en kommer bestaan dat suikerrietaanplantings deur makadamia-, sitrus- en avokado-aanplantings vervang word. Hierdie bedrywe is minder arbeidsintensief, en die vrees bestaan dat armoede en werkloosheid in suikerproduksiegebiede kan vererger.
Bedryf moet groei
Volgens Didiza is dit hierdie scenario wat die regering genoop het om belanghebbendes byeen te bring.
“Die regering se visie is dat die bedryf moet groei en dat vennootskappe (in die waardeketting) nodig is om die geleenthede te ontsluit.”
Volgens Patel is diversifikasie die langtermynoogmerk van die meesterplan.
“Die plan beoog om die waardeketting te diversifiseer weg van slegs onverwerkte en tafelsuiker tot ’n bedryf met ’n reeks mededingende suikerriet-gebaseerde produkte wat wêreldwyd in aanvraag is.”
Die jaarlikse suikerproduksie in Suid-Afrika het van 2,75 miljoen ton in 2000 tot 2,1 miljoen ton vanjaar. In dieselfde tydperk het die aantal boere met 60% en die aantal werknemers met 45% gedaal. Die eerste fase van die plan is dus daarop gerig om die waardeketting tot plaaslike produksie te verbind om sodoende die krimpende winsgewendheid van die plaaslike bedryf tr stuit.
Om hierdie samewerking te moontlik te maak, het die Mededingingskommissie die Suid-Afrikaanse Suikervereniging (SASV) kwytgeskeld van nie-mededingende gedrag sodat die suikerbedryf inligting met belanghebbendes kan uitruil.
