"Gee my ses maande, dan sal vee nie meer op groot skaal aan die grens met Lesotho gesteel word nie. Dit sal hoogstens enkele en geïsoleerde gevalle van diefstal wees," het mnr. Butana Komphela, Vrystaatse LUR vir polisie, paaie en vervoer, op ’n vergadering in Ladybrand gesê.
Die vergadering oor die veiligheidsituasie aan die Lesotho-grens is deur verteenwoordigers van die provinsiale regering, Vrystaat Landbou, die SA Polisiediens (SAPD), die SA Nasionale Weermag (SANW) en verskeie boere bygewoon.
Komphela het gesê die mense aan die grens sit op ’n tydbom. Dit is belangrik dat iets daaraan gedoen moet word, want die boere trek aan die kortste ent. Die provinsiale én nasionale regering het ’n verantwoordelikheid om hul eie mense en hul eiendom te beskerm en onderneem om dit te doen. Boere kan help deur alle veediefstal aan te meld.
Meegevoel betoon
Hy het meegevoel met die grensboere, want wanneer hul vee gesteel word, gaan haal hulle dit self omdat ander dit nie vir hulle doen nie. Dit stel hul lewe in gevaar. Die SANW-lede wat die grens patrolleer, het reeds ’n verskil gemaak. Nog lede gaan in September ontplooi word.
Een van die probleme is dat die weermag nie mense in hegtenis mag neem nie. Daarom werk die SANW en SAPD saam sodat oortreders in hegtenis geneem en aangekla kan word.
Mnr. Frannie Pieterse, ’n boer van Clocolan, het gesê 157 beeste is al by hom gesteel. Daarvan is net 104 teruggekry. Die rompslomp maak dit moeilik om vee terug te kry.
Lt.-kol. Theuns Steyn, bataljonbevelvoerder, het gesê die SANW probeer sy taak so goed as moontlik doen. Observasies en operasies word uitgevoer. Selfs ’n vliegtuig word ingespan om diewe te probeer opspoor. Een van die hoofdoelwitte is om onwettige beweiding deur beeste uit Lesotho te bekamp. Dit is naas diefstal een van die grootste probleme aan die grens.
Grensheining nie die antwoord
Komphela het in reaksie op een van die boere se aanmerking dat ’n grensheining nie die antwoord is nie, gesê hy weet die heining is nie ’n sukses nie, maar dit word ingevolge ’n hofbevel gebou. Hy meen konstruksies soos die beton-dolosse wat by hawens en ander plekke aan die kus in die see gebruik word, kan ’n beter oplossing bied.
Boere moet ook hul eiendom beter bewaak en vreemdelinge op hul grond konfronteer. Hy het glo die grens vroeër die jaar besoek en in ’n konvooi van vyf voertuie al langs die grens oor verskeie plase gery. Op geen plaas het ’n boer hulle voorgekeer en gevra waarom hulle daar is nie. Hy sal ’n oplossing vir die veediefstal-probleem soek en aan die landbou terugrapporteer.
Mnr. Kobus Breytenbach, voorsitter van Vrystaat Landbou (VL) se komitee vir wet en orde, het staatsdepartemente versoek om gereeld te vergader. Samewerking tussen die SAPD en die plaaswag het al plaasaanvalle en ander misdade verminder.
