Die La Niña-stelsel wat tans weerstelsels oorheers, is nog in ’n sterk positiewe fase volgens die Suidelike Ossillasie-indeks (SOI), hoewel dit bietjie verswak het. Die situasie is ’n groot dryfveer van die tweede fase van swaar reën en oorstromings wat in die komende weke oor die oostelike tot suidoostelike dele van Australië se kusgebiede verwag word.
Sterk ooreenkomste bestaan tussen die weerstelsels in Australië en Suider-Afrika omdat die twee wêrelddele op dieselfde breedtegraad lê.
Wat is die kans op verdere swaar reën en selfs vloede in die komende maande oor Suider-Afrika? “Soos tans die geval in die oostelike dele van Australië is, is daar ’n bogemiddelde kans op swaar reën as gevolg van die ontwikkeling van intense of afsnylaagdrukstelsels oor Suider-Afrika. Daar het selfs in die afgelope tyd swaar neerslae plek-plek voorgekom wat heelwat beter was as wat voorspellings aangedui het,” sê mnr. Johan van den Berg, onafhanklike landbouweerkundige.
“Dit is bekend dat La Niña-verskynsels in die verlede verantwoordelik was vir baie swaar reën in die somerreëngebied tot so laat as in Junie. Op 5 Junie 2011 het baie swaar reën oor die sentrale dele van die land uitgesak en redelik ernstige vloedtoestande veroorsaak.” Van den Berg verduidelik dat die La Niña-verskynsel tydens die 2010-’11--somerseisoen ook rondom Februarie droog was, en dan het hierdie stelsel ook redelik laat aangehou het tot omtrent in Mei, soos wat tans verwag word.
Stormagtige weer in die Wes-Kaap?
“Baie La Niña-verskynsels het in die verlede ook erge stormagtige weer in die Wes-Kaap veroorsaak,” sê Van den Berg. Gedurende die La Niña-verskynsel van die 1973-’74-seisoen was daar baie sterk winde en oorstromings in die Wes-Kaap vanaf einde Maart tot einde Augustus. Dieselfde het gebeur tydens die 1975’-76-seisoen se La Niña-verskynsel, toe die Bergrivier sy walle oorstroom en die Paarl en Wellington op 25 Junie 1976 die ergste vloed in 25 jaar beleef het.
Tydens die 1988-’89-La Niña-verskynsel het ’n wolkbreuk en swaar reën groot dele van die Kaapse Skiereiland getref en groot skade veroorsaak. “Ook interessant is dat die Oos-Kaap ook gedurende hierdie periodes waar La Niña aktief was, veral in die herfs en laatwinter sterk deurgeloop het. Daar is dus bewyse dat die teenwoordigheid van La Niña-verskynsels dikwels byna die hele Suid-Afrika kan beïnvloed met uitermatige weerstoestande.”
Die boodskap tans is dat weersomstandighede in die laatsomer en herfs moontlik baie meer onstuimig kan wees en boere moet bedag wees daarop. “Die kans op oorstromings plek-plek bly groot. In baie dele is die grond steeds versadig. Water kan baie vinnig afloop en vloedtoestande veroorsaak. Die vloede in Australië is ’n voorbeeld en bewys dat uitermatige weersomstandighede steeds baie vinnig kan voorkom.”
