Wes-Kaapse vrugte- en groenteboere het ’n potensiële ramp vrygespring toe groot donderbuie meer voordeel as skade gebring het. In die Koue Bokkeveld het meer as 100 mm reën in minder as 60 minute in verskillende donderbuie uitgesak. Die donderbuie het met hael gepaard gegaan en skade aan 300-500 ton vrugte aangerig.
Volgens mnr. Heinie du Toit, voorsitter van Agri Witzenberg, het die reën meer voordeel vir die streek ingehou as die skade wat dit aangerig het. “Uiteraard is daar individuele produsente wat skade gely het en dit is jammer. Die aanvanklike skatting dui daarop dat daar op sommige plase haelskade van 5-10% aan appels was. Gelukkig het baie van die produsente reeds ’n groot deel van hul vrugte onder nette, wat die skade verminder het.
Uie onaangeraak
“Daar is groenteboere wat reeds uie opgetrek het, maar die reën het gelukkig nie veel skade aangerig nie,” sê Du Toit. “Dit het bloot meegebring dat ons pompkoste vir besproeiing bespaar en dit is ’n welkome verligting.”
Teen die hange van Tafelberg in die Koue Bokkeveld het meer as 100 mm binne ’n uur geval, maar net 5 km verder het slegs 5 mm uitgesak.
Volgens Du Toit word ’n bogemiddelde appel- en peeroes uit die streek verwag. Daarbenewens word ook voorspel dat die bemarkingsomstandighede en verwagte prys die komende seisoen goed daar uitsien.
Skade aan sitrus
Op Twaktuin by Citrusdal het meer as 34 mm reën binne ’n halfuur op 22 Desember geval, sê die eienaar, mnr. Robert Paterson. “Ons het gelukkig ons laaste nektariens op 21 Desember klaar geoes, anders sou ons skade gely het. Daar was egter hael in die donderbuie en ons Clementines het ’n bietjie skade opgedoen. Dit is nog te vroeg om te probeer bepaal wat die omvang van die skade is. Ek dink die nawels en mandaryne sal die skade weens die hael kan ontgroei.”
Daar is op 21 Desember begin om die eerste tafeldruiwe in De Doorns te oes en te pak. Volgens mnr. Jacques Beukes van Modderdrift het hulle gelukkig die donderbuie vrygespring. “Ons het slegs 1,5 mm reën gehad, wat geen skade aan die tafeldruiwe aangerig het nie. Die gehalte van die wingerd is die beste wat ek nóg gesien het, dus sou ek gehuil het as daar wel reën- of haelskade was.”
Hy sê die verswakte rand het hulle ’n welkome blaaskans gegee om die stygende logistieke koste teen te werk. “Die vraag na ons vrugte is goed, maar die prys bly traag om te styg. Die inflasie wêreldwyd eis sy tol.”
Noord-Kaap
Reën het sedert 20 Desember ook plek-plek in die Noord-Kaap geval, met verdere buie wat tot die einde van die week verwag word. Me. Janine Byleveld, bedryfsbeampte by Agri Noord-Kaap, sê die buie is wydverspreid, maar uiters wisselvallig. Reënval wissel met tot 80% tussen bure. “Daar is baie donderbuie en wind, maar dit lei nie noodwendig tot reënval nie.”
Reën is aangemeld by Britstown (0-60 mm), Prieska (9-34 mm), Soutrivier (3-34 mm), Griekwastad (20-75 mm), Colesberg (15-60 mm), Douglas (30-60 mm), Noupoort (44-70 mm), Richmond (20-75 mm), Vaalharts (12-60 mm), Postmasburg (10-25 mm), Kimberley (15-28 mm), Loeriesfontein (10-60 mm) en Fraserburg (3-55 mm).
