Boere in dié streek kon die afgelope naweek vir die eerste keer ná etlike dae van swaar reënbuie op hul plase begin rondbeweeg en die omvang van die swaar reëns en vloede rondom hulle sien.
Die meeste het hul hele oeste verloor toe riviere landerye verspoel het, terwyl ander derduisende rande se skade aan infrastruktuur aangeteken het.
Die skade in die Tankwa is onbeskryflik, sê mnr. Andre Vermeulen, eienaar van die Sadwana-wildreservaat en ’n skaapboer.
“Jy moet dit sien om te kan glo. My vye-oes lê ’n halfmeter onder die grond, ons akkomodasiebedryf is onder modder, die paaie het weggespoel, klowe het gespoel so groot soos huise en soveel damwalle het gebreek. In ons leeftyd het so iets nog nooit gebeur nie. Nie eens met die Laingsburg-vloed in 1981 toe ons van daardie water ook gekry het nie . . .”
Swaar buie reën het vroeg in Desember oor die Tankwa-Karoo, wat ’n winterreëngebied is, voorgekom.
Van die boere moes hul plase ontruim, diere moes inderhaas na veiligheid geneem word en motors moes uit riviere getrek word nadat plaasdamme se walle gebreek het.
Dit lyk of die ergste reën verby is, vertel mnr. Leon Theunissen van die Ceres-Tankwa-Karoo-landbouvereniging. Dis nou egter tyd vir opruim en om paaie weer begaanbaar te maak.
Theunissen, wat met skaap, lusern en uie boer, sê sy lusernaanplantings het groot skade gely. Van sy skape is nog soek.
“Dit wat die Karoo tydens die vloed verloor het, kan boere nie vervang nie," sê Vermeulen.
"Ons rivier wat altyd 15 m breed was, is nou seker 60 m breed. Daar is ’n kloof in die aarde wat ’n groot ekologiese impak gaan hê. En die oewers, wat natuurlike weiding vir ons vee was, is nou heeltemal weg.”
Ná die storm
Weldoeners het onder meer brandstof aan die boere in die omgewing geskenk en strootskrapers verskaf om paaie te herstel of skoon te maak.
Vermeulen sê hulle is elke dag besig om grondpaaie reg te maak om ook by boere, wat dae vasgevang was in hul huise, uit te kom.
Hoewel skenkings instroom om inwoners te help om alles te herbou, is dit ongelukkig nog te min om vorentoe te kan uitsien, sê Theunissen.
“Die skade wat ek gekry het, is ver verby die R100 000,” vertel me. Carole Pretorius, wat met skaap en vye in die omgewing boer.
Sy het haar hele vye-oes en ook skape in die reën verloor.
“Dit is baie, baie hartseer om te sien. Ek het kilometers se heinings verloor soos die riviere daardeur gevloei het. Die paaie by my is weg, my geboue se dakke het afgewaai, bome is ontwortel en my bakkie het op sy sy gelê,” sê sy.
Vermeulen sê die vloedskade volg op die erge droogte wat die boere die afgelope agt jaar moes verduur.
“Dit is heeltemal te veel om net te aanvaar, soms weet jy nie hoe jy gaan opstaan nie.
"Maar ons help mekaar . . . ons byt vas.”
So help jy die Tankwa
Enige skenkings kan aan die volgende rekening betaal word:
ABSA Bank
Ceres Tankwa Landbouvereniging
Rek.nr: 4100 25 27 25
Gebruik asseblief die volgende verwysing om ’n donasie (D) aan te dui: D+Jou voorletter en van.
Indien jy eerder geld aan ’n betrokke instelling in die gemeenskap wil oorbetaal, kontak hulle direk vir hul bankbesonderhede.
Of bel Theunissen, ondervoorsitter van die landbouvereniging, by 083 225 6386.
Laai die Landbou.com-app af en lees jou landbounuus direk op die app. Dié app is beskikbaar in die Apple-, Android- en Huawei-winkels.
